Έτσι είναι οι μαϊμούδες , περίεργες κι επιπόλαιες. Το μυαλό τους πετάει από εικόνα σ’ εντύπωση…

Ο ήλιος ήταν ακόμα ψηλά όταν φούνταραν ως ένα μίλι έξω από το νησάκι. Έβαλαν το κασόνι στην μεγάλη βάρκα και την κατέβασαν στην θάλασσα. Μαζί πήγαν ο Γιάννης , ο καπετάν Μανόλης , ο μαρκονιστής κι έξι ναύτες. Προχώρησαν με τα κουπιά , προσέχοντας μην πέσουν στις ξέρες που τριγυρνούν αυτά τα κοραλλιογενή νησάκια. Καθώς κόντευαν στην παραλία με τους κοκκοφοίνικες , άκουσαν φωνές παράξενες , σκουξίματα , γρυλίσματα. Κοίταξαν κι είδαν πως οι μαϊμούδες –χιλιάδες μαϊμούδες – έφευγαν κατατρομαγμένες , σαλτάροντας από δέντρο σε δέντρο.
---Πρώτη φορά βλέπουν ανθρώπους , είπε ο μαρκονιστής.
Μα κανείς δεν του αποκρίθηκε.
Η βάρκα κάθισε μαλακά στην αμμουδιά. Σήκωσαν το κασόνι , το ξεμπάρκαραν και τ’ αποθέσαν στην άμμο.
Ύστερα κοίταξαν ολόγυρα.
---Που να σκάψουμε τον λάκκο; ρώτησε ο μαρκονιστής.
---Για να δούμε , είπε ο Γιάννης
Προχώρησαν μέσα στον δάσος , ψάχνοντας να βρουν κατάλληλο μέρος. Σκόρπησαν εδώ και εκεί. Οι ναύτες μάζεψαν καρύδες , τις τρύπησαν και ρούφαγαν το χλιαρό χυμό τους.
---Καπετάν Γιάννη! φώναξε ο μαρκόνιος. Έλα εδώ να ιδείς!
Όλοι πήγαν κοντά. Ήταν ο τάφος κάποιου ναύτη , που πέθανε κι αυτός στις αφιλόξενες θάλασσες.
---Εδώ να τον θάψουμε. Να έχει παρέα.
Ο ήλιος κατέβαινε σιγανά στον ορίζοντα. Άρχισε κιόλας να κοκκινίζει καθώς έμπαινε μέσα στη χαμηλή καταχνιά. Η θάλασσα έμοιαζε με γάλα πηχτό, κιτρινωπό. Με έμπυο.
---Ενάμισι μέτρο. Καλά είναι , ακούστηκε να λέει κάποιος.
Ο Γιάννης σηκώθηκε και εξέτασε τον λάκκο.
---Καλά είναι. Άιντε να τον φέρουμε.
Πήγαν στην αμμουδιά. Έπιασαν το κασόνι , το σήκωσαν στους ωμούς και τράβηξαν κατά το δάσος. Από πίσω , ο Γιάννης κι ο μαρκόνιος κρατούσαν τον καπετάν Μανόλη , που δεν μπορούσε να περπατήσει.
---Κουράγιο, του έλεγαν. Κουράγιο…
Τα συνηθισμένα που λέει όλος ο κόσμος σε αυτές τις περιστάσεις. Ο γραμματικός κοντανάσαινε , βογκούσε κι όλο έλεγε:
---Τι θα πω στη μάνα σου , μωρέ; Τι θα πω;
Όταν ο Γιάννης είπε το «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν» , όλοι κοιτάχτηκαν στεναχωρημένοι.
Το καπάκι , ξεφεύγοντας από τα χέρια του καπετάν Μανόλη , έπεσε στραβά πάνω στο φέρετρο. Αμέσως ύστερα πήραν τα φτυάρια. Και δουλεύοντας τα με μανία , έριξαν χώμα και σκέπασαν το κασόνι. Ο καπετάν Μανόλης ανασηκώθηκε από μπρούμυτα που είχε πέσει. Δεν έκλαιγε πια , ούτε βογκούσε.
---Το σταυρό , είπε ο Γιάννης. Που είναι ο σταυρός; Τον είχαν ξεχάσει στη βάρκα. Έτρεξε ο μαρκόνιος και τον έφερε. Ήταν από σανίδι αλουστράριστο και έγραφε με Μαύρα γράμματα: «Παντελεήμων Διάκος. Ετών 16». Τον έμπηξαν στο κεφάλι του τάφου , τον σιγουράρησαν.

---Άιντε , πάμε , είπαν.
---Που είναι ο καπετάν Γιάννης; Καπετάνιο! Ε, Καπετάνιο!
Κοίταξαν ολόγυρα και τον είδαν που είχε απομείνει κοντά στον τάφο. Στεκόταν κι έβλεπε τον άλλο σταυρό , τον παλιό.
---Ε, καπετάν Γιάννη!
---Έρχομαι , έρχομαι…
Σαν ήρθε ο μαρκονιστής τον ρώτησε:
---Τι κοιτάζεις; Τον άλλον σταυρό;
---Ναι.
---Έχει γράμματα; Ποιανού είναι;
---Καποιανού Φραντσέζου: Sylvestre Moan , 19 ans.
---Τι πάει να πει;
---Το όνομα και η ηλικία του. Δεκαεννιά χρονώ. Παιδί κι αυτός. Κάνα ναυτάκι…
Μπήκαν στη βάρκα και τράβηξαν σιωπηλοί για το βαπόρι που στεκόταν ανοιχτά , με τις παντιέρες μετζάστρες. Μόλις τους είδαν να έρχονται , άρχισαν να βιράρουν άγκυρα.

Έκανε ζέστη. Ο ματωμένος ήλιος βυθιζόταν στα κίτρινα νερά για να πεθάνει απότομα, δίχως χρώματα και δόξα.
Τώρα που οι άνθρωποι έφυγαν , οι μαϊμούδες ξεθάρρεψαν κι ήρθαν ξανά στην παραλία , με πηδήματα και φωνές. Κοίταζαν τη βάρκα ν ‘ απομακρύνεται. Ύστερα περιεργάστηκαν το κούμουλο το χρώμα και τον καινούργιο ξύλινο σταυρό. Έξαφνα όμως κάτι άκουσαν , πιο πέρα και όλες μαζί έτρεξαν να ιδούν τι συμβαίνει. Έτσι είναι οι μαϊμούδες , περίεργες κι επιπόλαιες. Το μυαλό τους πετάει από εικόνα σ’ εντύπωση…
Μονάχα ένας μικρός πίθηκος δεν πήγε με τους άλλους. Έμεινε εκεί και ταλαντευόταν πάνω από το νιόσκαφτο τάφο , κρατημένος με το ζερβί του χέρι από ένα κλαρί. Και με το δεξί ανάμεσα στα σκέλια , μυκτήριζε τους ανθρώπους που τάραξαν τη γαλήνη του νησιού…

Από το βιβλίο "Η Μεγάλη Χίμαιρα" του Μ.Καραγάτση.