Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2007

Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΗΣ , ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

Οι επιστήμονες λένε ότι δύο πράγματα κάνουν την διαφορά και οδηγούν σε ανακαλύψεις: Η περιέργεια μικρού παιδιού και η φαντασία.
Αυτά τα δύο χαρίσματα είχε σίγουρα ο Ερατοσθένης ο οποίος ήταν ο πρώτος άνθρωπος (σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε υπόψη μας μέχρι σήμερα) που μέτρησε με σχετική ακρίβεια της περίμετρο της Γης. Ο Ερατοσθένης γεννήθηκε περίπου το 267 π.χ. στην Κυρήνη (σημερινή Λιβύη). Πέρασε πολλά χρονια ως διευθυντής της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας , μία θέση αντίστοιχου κύρους με την σημερινή του διευθυντή της ΝΑSA ή του διευθυντή του CERN. Η Αλεξάνδρεια ήταν εκείνη την εποχή το διανοητικό κέντρο της Μεσογείου και η βιβλιοθήκη της πόλης το πιο αξιοσέβαστο πνευματικό κέντρο στον κόσμο. Την εποχή λοιπόν εκείνη , ο Ερατοσθένης πληροφορήθηκε για ένα πηγάδι με εκπληκτικές ιδιότητες το οποίο βρισκόταν κοντά στην πόλη της Συήνης στην Νότια Αίγυπτο. Εκεί βρίσκεται το σημερινό Ασουάν. Κάθε χρόνο , το μεσημέρι της 21ης Ιουνίου ο Ήλιος καθρεπτιζόταν ολόκληρος μέσα στο πηγάδι και το φώτιζε σε όλο το βάθος του. Κάτι τέτοιο δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ στην Αίγυπτο και κίνησε την περιέργεια του Ερατοσθένη.
Ο μεγάλος επιστήμονας γνώριζε ότι ο λόγος που ο Ήλιος δεν μπορούσε να μεσουρανεί ταυτόχρονα στη Συήνη και στην Αλεξάνδρεια οφειλόταν στην καμπυλότητα του Πλανήτη μας (οι χριστιανοί δεν είχαν κάνει ακόμα την εμφάνιση τους...).
Τι έκανε λοιπόν για να μετρήσει την περιφέρεια της γης; Καταρχήν μέτρησε την απόσταση Συήνη-Αλεξάνδρεια. Την βρήκε 5.000 στάδια ή με τα σημερινά δεδομένα 785 χιλιόμετρα καθώς το Αιγυπτικό Στάδιο ήταν 157 μέτρα. Την μέτρηση την έκανε χρησιμοποιώντας βαδιστές. Μετά από αυτό , την 21η Ιουνίου, έμπηξε ένα κοντάρι στο έδαφος της Αλεξάνδρειας μετρώντας την γωνία που σχηματίζει το κοντάρι με τις ακτίνες του Ήλιου. Υπολόγισε αυτήν την γωνία 7,2 μοίρες. Ουσιαστικά αυτό που μέτρησε ήταν την γωνία που σχηματίζουν δύο ευθείες από το κέντρο της γης προς τα δύο γνωστά γεωγραφικά σημεία , την Συήνη και την Αλεξάνδρεια. Γνωρίζοντας όμως ότι ο κύκλος είναι 360 μοίρες , έκανε την απλή μέθοδο των τριών : οι 7,2 μοίρες = 785 χιλιόμετρα. Οι 360 μοίρες, πόσα; Τα υπολόγισε 39.250 χιλιόμετρα. Ξέρετε ποια είναι η πραγματική τιμή; 40.100 χιλιόμετρα!!! Ο Ερατοσθένης είχε ένα λάθος της τάξεως του 2% και όλα αυτά τον τρίτο αιώνα προ Χριστού!!!
Ο Ερατοσθένης απέδειξε πέρα από το μήκος της περιφέρειας της γης ότι αν έχεις μυαλό καθώς και τα ελάχιστα δυνατά μέσα, μπορείς να κάνεις θαύματα. Γνωρίζοντας την περιφέρεια της γης μπορείς να υπολογίσεις και την διάμετρο αυτής, διαιρώντας με το 3,14 γνωστό και ως αριθμό π. Γνωρίζοντας τώρα την διάμετρο της Γης , μπορείς να υπολογίσεις την διάμετρο της Σελήνης! Σε μία έκλειψη Σελήνης υπολογίζεις πόσο χρόνο κάνει η Σελήνη από την στιγμή που θα αρχίσει να χάνεται μέχρι που θα χαθεί τελείως. Ο χρόνος αυτός είναι 50 λεπτά. Μετά υπολογίζεις πόσος χρόνος πέρασε από την στιγμή που είχε αρχίσει να χάνεται μέχρι να αρχίσει να ξαναφαίνεται. Ο χρόνος αυτός είναι 200 λεπτά. Η σελήνη λοιπόν έκανε 200 λεπτά για να διασχίσει την σκιά που δημιουργεί η γη. Το πλάτος όμως αυτής της σκιάς είναι όσο και η διάμετρος της γης. Διαιρώντας λοιπόν 200:50 έχουμε συντελεστή 4. Άρα η διάμετρος της γης είναι 4 φορές μεγαλύτερη από της Σελήνης! Γνωρίζοντας ότι η Γη έχει διάμετρο 39.250:π = 12.700 χιλιόμετρα, η Σελήνη θα έχει 12.700:4 = 3.200 χιλιόμετρα περίπου.
Τέλος , γνωρίζοντας την διάμετρο της Σελήνης , μπορείς πολύ απλά να υπολογίσεις την απόσταση που την χωρίζει από την Γη. Όταν είναι πανσέληνος τεντώνουμε το χέρι μας και δείχνουμε το φεγγάρι. Διαπιστώνουμε ότι μπορούμε να καλύψουμε όλο το μέγεθος της σελήνης με το νύχι του αντίχειρα μας. Ο λόγος του μήκους του χεριού μας προς το μήκος του νυχιού του αντίχειρα είναι 100:1. Πιο απλά , το χέρι μας είναι 100 φορές πιο μακρύ από το νύχι μας. Άρα κατά αντιστοιχία η απόσταση της Σελήνης από εμάς πρέπει να είναι 100 φορές μεγαλύτερη από την διάμετρο της Σελήνης. Αυτό προκύπτει από τα όμοια (μικρό και μεγάλο) τρίγωνα , όπως φαίνεται και στο σχήμα. Με αυτό το δεδομένο λοιπόν, η απόσταση είναι 100*διάμετρο Σελήνης = 100*3.200 = 320.000 χιλιόμετρα.


2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

απιστευτος ανθρωπος με τσα λιγα μεσα εκανε το αδυνατο!!!!!

Alexandros είπε...

Ήταν από τους κορυφαίους επιστήμονες. Σπουδαίος ήταν και ο Αρχιμήδης, για κάποιους θεωρείται ισάξιος του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν.