Τετάρτη 30 Ιουλίου 2008

Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ


Μερικές φορές συμβαίνει και αυτό. Διαβάζεις ένα βιβλίο και σου φαίνεται αρκετά κουραστικό και ζόρικο. Το διαβάζεις αργά , με μεγάλα διαλείμματα και είσαι έτοιμος να το παρατήσεις. Κι όμως , όταν το τελειώσεις , λες ευτυχώς που έφτασα μέχρι το τέλος. Η Αθανασία του Κούντερα ήταν για εμένα ένα τέτοιο βιβλίο. Ζορίστηκα αρκετά να το ολοκληρώσω , δεν το διάβαζα με μεγάλη ευχαρίστηση , αλλά εν τέλει είμαι χαρούμενος που έχω διαβάσει άλλο ένα βιβλίο του Μίλαν Κούντερα. Διότι ο Κούντερα μπορεί να σε κουράζει ορισμένες φορές , μπορεί να σε μπερδεύει , μπορεί να σε συγχύζει αλλά πάντα κάτι σου μένει όταν ολοκληρώνεις ένα βιβλίο του. Όπως λέει ένα σπουδαίο ρητό : "Μόρφωση είναι αυτό που μένει όταν ξεχάσεις όσα έμαθες".
Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τα βιβλία του Κούντερα. Τα ξεχνάς πολύ γρήγορα. Πρέπει να τα διαβάζεις ξανά και ξανά και συνεχώς θα ανακαλύπτεις καινούργια πράγματα. Αν με ρωτήσεις σε δύο βδομάδες από τώρα να σου πω περιληπτικά την υπόθεση του βιβλίου "Η Αθανασία" , θα δυσκολευτώ αρκετά να θυμηθώ τα περισσότερα βασικά σημεία και γεγονότα του βιβλίου. Ο Κούντερα , ειδικά σε αυτό το βιβλίο , δεν γράφει ένα τυπικό μυθιστόρημα με αρχή, μέση και τέλος έτσι όπως το ξέρουμε και το έχουμε συνηθίσει. Δεν προσπαθεί να μας οδηγήσει κάπου ούτε περιμένουμε με αγωνία την συνέχεια. Καταγράφει αυτά που τον απασχολούν και τον προβληματίζουν χρησιμοποιώντας τους ήρωες του , οι οποίοι για να καταλάβετε δεν ζουν καν στην ίδια εποχή. Ακόμα και συνομιλία Χέμινγουεϊ - Γκαίτε επιστρατεύει προκειμένου να αποτυπώσει με γλαφυρό και επικοινωνιακό τρόπο αυτά που θέλει να πει. Σε κάποιο σημείο του βιβλίου μιλάει σε πρώτο πρόσωπο, γίνεται μέρος της υπόθεσης , συνομιλεί με τον φιλο του καθηγητή Αβενάριο, ο οποίος με διάφορους τρόπους αλληλεπιδρά με τους πρωταγωνιστές, και μετά σχολιάζουν από κοινού τα δρώμενα και τις συμπεριφορές τους.
Στο βιβλίο αυτό ο Γαλλοτσέχος συγγραφέας καταπιάνεται με την εικονολαγνεία της εποχής μας (και να φανταστείτε τότε που έγραφε το βιβλίο δεν υπήρχαν ούτε facebook ούτε Hi5 , ούτε δεκάδες ιδιωτικά κανάλια...). Κριτικάρει το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι θεωρούνται σήμερα σημαντικότεροι ακόμα και από τους πολιτικούς. Εξιστορεί την ζωή της Μπεττίνας Μπρεντάνο, η οποία , θέλοντας να μείνει στην ιστορία, κάνει ότι περνάει από το χέρι της για να συσχετιστεί με τον μεγαλύτερο Γερμανό ποιητή της εποχής , τον Γκαίτε. Γράφει για την αγάπη , την δόξα , το είναι , το ερωτικό δυφορούμενο των ανθρώπινων σχέσεων, το τυχαίο, το συναίσθημα ως δικαίωμα και αξία και όχι ως κάτι που μας προκύπτει. Και φυσικά για το κυνήγι της αθανασίας. Μικρής ή μεγάλης... Όλα αυτά, μέσω της Ανιές , του Πωλ , του Μπερνάρ , της Λώρας , του Γκαίτε , του Αβενάριου , του Ρούμπενς και άλλων.
"Να ζεις, δεν υπάρχει καμιά ευτυχία σ΄αυτό. Να ζεις: να περιφέρεις στον κόσμο το επώδυνο εγώ σου. Αλλά να είσαι, να είσαι είναι ευτυχία. Είναι: το να μεταμορφώνεσαι σε κρήνη , σε πέτρινη δεξαμενή μέσα στην οποία το σύμπαν κατεβαίνει σαν χλιαρή βροχή"
Μίλαν Κούντερα , "Η Αθανασία"

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Έχω χρόνια να διαβάσω Κούντερα,τι μου θύμησες! Έχεις δίκιο σε μπερδεύει η γραφή του, όταν όμως μπεις στον ρυθμό του, σε συναρπάζει!! Εξ όλων (Γελοίοι έρωτες, η ζωή είναι αλλού & η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι) προτιμώ το τελευταίο. Την Αθανασία δεν την διάβασα, έτσι όπως το περιγράφεις μου θυμίζει λίγο το *Οταν έκλαψε ο Νίτσε* που μπερδεύει ο Γιάλομ λίγο Νίτσε, λίγο Φρόυντ, ερωτισμό κλπ

Alexandros είπε...

Γεια σου Αθηνά
Ο Κούντερα στην "Αθανασία" γράφει ότι το βιβλίο του έχει λάθος τίτλο. Δεν θα έπρεπε να λέγεται έτσι. Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι θα έπρεπε να λεγόνταν! Θεωρεί δηλαδή ο συγγραφέας ότι ο τίτλος αυτός ταιριάζει περισσότερο στο βιβλίο "Η Αθανασία" !

Από αυτό συμπεραίνω ότι τα 2 βιβλία έχουν πολλά κοινά σημεία. Κατά τα άλλα, αν ξαναπιάσεις Κούντερα διάβασε και τα: "Η Βραδύτητα" , "Η Ταυτότητα" ,"Η άγνοια" και "Το Αστείο".
Το "Οταν έκλαψε ο Νίτσε" είναι από τα αγαπημένα μου βιβλία! Κάποια στιγμή θα το ξαναδιαβάσω.

Katerina Kalfopoulou είπε...

γεια σας κι από μένα,
Την Αθανασία τη διάβασα το 1992, δυο τρεις φορές μες στον Ιούλιο κι ακόμα θυμάμαι τις περιγραφές της Ανιές και την πολύ ιδιόρρυθμη εξωσυζυγική σχέση της!
Ήταν ένα καταπληκτικό έργο του Κούντερα και μου άρεσε ιδιαίτερα που ήταν σπονδυλωτό και το διάβαζες τελικά και με όποια σειρά ήθελες.
Δεν ξέρω αν θα άντεχα όμως να το ξαναδιαβάσω, αν κι έτσι όπως τα λέει ο Αλέξανδρος και παρουσιάζει πράγματα που δε θυμάμαι μου κινεί το ενδιαφέρον.΄Οσο για το "όταν έκλαψε ο Νίτσε", μου έχει μείνει τόσο η Μπέθρα, (σωστά τη θυμάμαι?),όσο και η ανάγκη για την αίσθηση δυνατότητας επιλογής!
Όσο για τον Σρέντιγκερ, τον αγάπησα από αυτό το βιβλίο...
Καλό βράδυ

gatti είπε...

Την "Αθανασία" δεν την έχω διαβάσει, οπότε δεν μπορώ να σχολιάσω για το βιβλίο. Το ίδιο όμως που περιγράφεις το έχω πάθει με το βιβλίο "Η Βουή και η μανία" του Φώκνερ. Ζορίστηκα τόσο πολύ που το παράτησα. Στάθηκε αδύνατο να το διαβάσω. Την δεύτερη φορά που το έπιασα στα χέρια μου, το ρούφηξα στην κυριολεξία. Πολλές φορές είναι θέμα διάθεσης το πώς θα δεις ένα βιβλίο. Νομίζω όμως ότι με τα βιβλία "δύσκολων" συγγραφέων παθαίνουμε και κάτι ακόμα: Mας δημιουργείται ένα είδος "προκατάληψης" ίσως και "δέους" που κάνει δύσκολη την ανάγνωση.

Alexandros είπε...

"Πώς να ζήσεις σ' έναν κόσμο με τον οποίο δεν συμφωνείς; Πώς να ζήσεις με τους ανθρώπους όταν δεν μπορείς να συμμεριστείς ούτε τα βάσανα ούτε τις χαρές τους; Οταν δεν ξέρεις να είσαι ένας από αυτούς;"
Μίλαν Κούντερα , "Η Αθανασία"

Alexandros είπε...

@gatti

Μπήκα στην Πρωτοπορία και διάβασα για το βιβλίο που λες. Πρέπει να είναι σημαντικό βιβλίο από λογοτεχνικής πλευράς. Η κριτική αναφέρει ότι πρόκειται για "δύσκολο" έργο , οπότε καταλαβαίνω για πιο λόγο το παράτησες την πρώτη φορά...

Alexandros είπε...

@gatti

Όσον αφορά την προκατάληψη που λες. Το παθαίνω αυτό όταν κάποιες φορές δίνω σε ορισμένες προτάσεις και παραγράφους , μεγαλύτερη αξία από αυτήν που τους αναλογεί. Διαβάζεις έναν φημισμένο συγγραφέα και θεωρείς σχεδόν με βεβαιότητα ότι το σύνολο του έργου του , έχει κάτι να πει. Δεν συμβαίνει πάντα αυτό. Είναι γεγονός ότι έτσι δυσκολεύεσαι στην ανάγνωση