ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΝΗΣΙ

Φωτογραφία 1

Ήταν άνοιξη του 2007, όταν συζητούσα με μία συνάδελφο για βιβλία. "Όταν ήμουν μικρή, 14-15 χρονών, διάβαζα πολύ. Μερικές φορές με έβαζαν οι γονείς μου να διαβάσω διάφορα κλασσικά βιβλία ακόμα και με το ζόρι. Διότι έτσι πρέπει, μου έλεγαν. Από Έλληνες μου άρεσε πάρα πολύ ο Καραγάτσης και συγκεκριμένα το βιβλίο Η Μεγάλη Χίμαιρα."

Ήταν καλοκαίρι του 2007, και είχε έρθει ο ξάδελφος μου ο Ανδρέας για διακοπές στη Σάμο. Στα πλαίσια της καθιερωμένης ξενάγησης, πήγαμε και στο χωριό Μανωλάτες, περνώντας από μία υπέροχη διαδρομή (φωτογραφία 2) για να καταλήξουμε σε μία ταβέρνα με φοβερή θέα (φωτογραφία 1). Στο διπλανό τραπέζι ήταν μία παρέα Αθηναίων που συζητούσαν αρκετά φωναχτά. Λέει κάποια στιγμή μία κοπέλα : "Διάβασα πρόσφατα ένα υπέροχο βιβλίο του Μ.Καραγάτση. Την Μεγάλη Χίμαιρα."

"Τι έγινε ρε παιδιά; Μου έχει ξεφύγει κάτι;" σκέφτηκα.. "Πολύ ακούγεται αυτός ο Καραγάτσης." Αγόρασα λοιπόν Την Μεγάλη Χίμαιρα και μπορώ να πω ότι όντως άξιζε τον κόπο. Πρόκειται για πολύ καλό βιβλίο.

Φωτογραφία 2

Και επειδή σπάνια αρκούμαι σε ένα μόνο βιβλίο όταν μου αρέσει κάποιος συγγραφέας, αυτές τις μέρες διάβασα και ένα δεύτερο του Καραγάτση. Το βιβλίο λέγεται "Το Χαμένο Νησί" και εκδόθηκε πρώτη φορά το 1943. Πρόκειται για μία Φανταστική Νουβέλα, και χαρακτηρίζεται έτσι διότι η υπόθεση έχει να κάνει με ένα νησί που αποκολλάται από την υφαλοκρηπίδα του και από το Αιγαίο καταλήγει στον Ειρηνικό Ωκεανό! Οι κάτοικοι της νήσου (ονομάζεται Τήλος) αγνοούν την υπερωκεάνια μεταφορά, η οποία όμως, θέλουν δεν θέλουν τους επηρεάζει. Ανάμεσα στους κατοίκους είναι και ο Γερόλυμος Αβαράτος, Υποπλοίαρχος σε ένα καράβι που βούλιαξε στην περιοχή. Μέσα από τα δικά του μάτια, ζούμε και εμείς τις περιπέτειες πάνω στο νησί, οι οποίες ως επί το πλείστον είναι ερωτικού και υπαρξιακού χαρακτήρα. Οι ήρωες είναι ακραίοι αλλά συνάμα και γήινοι, ανήθικοι αλλά συνάμα και συμπαθητικοί. Ο χαρακτήρας των ηρώων, οι σκέψεις τους, οι μεταξύ τους σχέσεις και η κατάληξη τους, περιγράφονται από τον συγγραφέα με τρόπο εκπληκτικό. Μέσα σε 144 σελίδες κειμένου, ο Καραγάτσης εμβαθύνει στα θέματα του με αριστοτεχνικό τρόπο και δεν σε αφήνει να διαφύγεις της ατμόσφαιρας του νησιού ούτε στιγμή. Το μυστήριο που πλανάται στην ατμόσφαιρα συνδυάζεται ιδανικά με την εξέλιξη στις σχέσεις των ηρώων και το αποτέλεσμα είναι άκρως ικανοποιητικό.

Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από τους στοχασμούς του Γερόλυμου, όταν αυτός βρίσκεται σε μία βουνοκορφή και αγναντεύει το πέλαγο :

"Κάθησα σε μια μεγάλη πέτρα, να ξαποστάσω απ' τον ανήφορο πριν πάρω την κατηφοριά της ρεματιάς. Χάθηκε το μάτι μου στην έκταση του πελάγου. Και δεν ξέρω πως, - ήταν η ώρα στοχαστική, κ΄ η μοναξιά, κι' ο τόπος, - έφυγε κ΄η ψυχή μου, πισωδρόμησε στα υγρά και στεγνά μονοπάτια της περασμένης μου ζωής, γύμνωσε τον εαυτό μου, και τον έκρινε και στοχάστηκε.
Τριανταοχτώ χρονών. Πέρασαν τα νιάτα με τα όνειρα, κυλάει ο χρόνος που φέρνει το μεστωμένο άντρα στο κατόφλι του χινοπώρου. Τα γερατιά; Είναι ακόμα μακριά. Μα που είναι και τα νιάτα; Τι απομένει από την φλόγα της ψυχής, αυτή που φώτιζε τη ζωή με αντιφεγγίσματα πορφυρά; Τι κέρδισα, τι έχασα στο μεγάλο τριανταοχτάχρονο παζάρι της ζωής μου;
Και τότε είδα, και τότε ένιοσα-καθώς ο ήλιος του απομεσήμερου έγυρε κουρασμένος στο δρόμο της νυχτός-πως κύλησαν ανόητα τα χρόνια τα τριανταοχτώ , πως σπαταλήθηκαν δίχως λογισμό και κρίση, δίχως στοχασμό και πείρα, δίχως ηδονή και πίκρα, σε μια τελμάτωση ζωής καθημερινής, καθεωρινής, κουρντισμένης ωσάν ρολόϊ μ΄ελατήρια που δεν λένε να σπάσουν ποτέ. Σπατάλησα τα κερδητά μου δίχως να τα χαρώ. Κ' ήταν ζημιές τα κέρδη, κέρδη οι ζημιές, που ισοσκέλιζαν απελπιστικά όλα τα φύλα του μεγάλου βιβλίου... Καμιά μεταφορά εις νέον. Καμιά ανωμαλία στους λογαριασμούς. Κατάντησε μαγαζάκι η επιχείρηση, που πούλαγε αφιόνι με δράμι σ΄όσους ήθελαν να αποχτηνωθούν, όπως εγώ, όπως ο κόσμος όλος...."

Έχει και συνέχεια ο στοχασμός του Γερόλυμου αλλά είναι αρκετά μεγάλο το κείμενο για να το αναρτήσω όλο. Και τώρα ας αναρωτηθούμε όλοι μας. Τα ζούμε τα νεανικά μας χρόνια; Ή θα φτάσει η στιγμή που θα στοχαστούμε και θα νιώσουμε κενοί; Που θα νιώσουμε ότι τα σπαταλήσαμε; Τροφή για σκέψη και περισυλλογή...