H ΣΟΦΙΑ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ

Πριν από ενάμιση μήνα περίπου βρέθηκα στην Αθήνα. Είχα προγραμματίσει να πάω, αλλά όχι μόνος και όχι για τόσες μέρες. Τελικά βρέθηκα στην πρωτεύουσα την Πέμπτη το απόγευμα ενώ είχα προγραμματίσει να βρίσκομαι εκεί την Παρασκευή το απόγευμα. Η χρονική αυτή μετάθεση έχει την σημασία της. Εξαιτίας της, έκανα μόνος μου ένα πολύ μεγάλο περίπατο (γύρω στις 4 ώρες) στο κέντρο της πόλης, καθώς ο φίλος που θα με φιλοξενούσε εργαζόταν μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής.

Το έχω αισθανθεί και άλλες φορές, αλλά σε αυτόν τον περίπατο συνειδητοποίησα πόσο πολύ μου αρέσει να περπατάω μόνος στη μεγάλη πόλη. Το κάνω αρκετά συχνά και στη Θεσσαλονίκη. Η Αθήνα όμως είναι πολύ μεγαλύτερη και σου δίνει την αίσθηση ότι μπορείς να περπατάς για μέρες χωρίς να προλάβεις να δεις ούτε την μισή. Όταν είσαι μόνος σε μία πόλη και περπατάς, παρατηρείς. Αφουγκράζεσαι τα πάντα γύρω σου, αισθάνεσαι τους ήχους, τις κινήσεις, τα πρόσωπα των ανθρώπων, το άγχος τους, το χαμόγελο τους, την θλίψη τους. Εκτός αυτού, σκέφτεσαι. Παρατηρείς και σκέφτεσαι. Πράγματα που έχεις δει πάρα πολλές φορές στο παρελθόν νιώθεις σαν να τα βλέπεις για πρώτη φορά. Αρκεί να αφήσεις τον εαυτό σου να αποχωριστεί τις όποιες σκοτούρες και προβληματισμούς και να συγκεντρωθεί στο περιβάλλον. Δεν συμβαίνει πολύ συχνά αυτό. Μπορεί να φαίνεται απλό και να το θεωρεί κάποιος γελοίο να το αναφέρω ως κάτι ιδιαίτερο το να περπατάς με τις ώρες στην Αθήνα. Ίσως να είναι και έτσι. Όπως περπατούσα, πέτυχα ένα βιβλιοπωλείο και αγόρασα το "Η Σοφία μιας Ζωής" του Ναγκίμπ Μαχφούζ. Σκέφτηκα ότι κάποια στιγμή θα κουραστώ να περπατώ και όταν καθίσω για καφέ, το βιβλίο θα μου κρατήσει συντροφιά. Το διάβασα σχεδόν όλο στην καφετέρια. Πρόκειται για το απάνθισμα του έργου του μεγάλου Αιγύπτιου συγγραφέα. Το βιβλίο περιλαμβάνει αποσπάσματα από τα περισσότερα βιβλία που έγραψε ο Μαχφούζ και είναι χωρισμένο σε οχτώ ενότητες. Ιδού ορισμένες σημειώσεις ανά ενότητα:

1η ενότητα: Το ταξίδι μιας ζωής

• Ο άνθρωπος είναι προϊον των εμπειριών που βιώνει, παρότι ο αντίκτυπος των συγκεκριμένων εμπειριών απαιτεί χρόνο ώσπου να αναδυθεί στην επιφάνεια.
• Ο πολιτισμός ενός ανθρώπου δεν καθορίζεται από τα υλικά αγαθά που διαθέτει , αλλά από τον παλμό των σκέψεων και της καρδιάς του.
• Ποτέ μην πλησιάζεις έναν άνθρωπο που μισεί τον εαυτό του.
• Οι άντρες ακολουθούν τις όμορφες γυναίκες όπου και αν βρίσκονται. Αυτή είναι μία από τις βασικές αρχές της ζωής.

2η ενότητα: Εφήμερο ταξίδι

• Η ζωή υπερβαίνει την λογική
• Η ίδια η ύπαρξη δεν είναι τίποτα άλλο από μια σύνθεση τέχνης
• Η ίδια η ζωή είναι σημαντική, και όχι το νόημα της.
• Δεν είναι εκπληκτική η ζωή; Σε μία μόλις στιγμή διαγράφει τις πίκρες τις οποίες ακόμα και ένας ολόκληρος ωκεανός δεν είναι ικανός να απαλείψει

3η ενότητα: Έρωτας, φιλία και ευτυχία

• Με τον τρόπο που αγαπάς, με τον ίδιο τρόπο υπάρχεις
• Ακόμα και οι πιο εμπαθείς θα υποκύψουν κάποτε στη δύναμη της αγάπης, γιατί η αγάπη είναι πιο ισχυρή από το ξίφος.
• Η ευτυχία είναι βραχύβια, η θλίψη και ο πόνος την υπερβαίνουν χρονικά

4η ενότητα: Ιστορία και πολιτική

• Η δύναμη μόνη της δεν εξασφαλίζει την ασφάλεια, το μόνο που την εξασφαλιζει είναι η δικαιοσύνη
• Ο σοσιαλισμός είναι μία έκφραση ζήλιας απέναντι στους επιτυχημένους
• Οι επαναστάσεις σχεδιάζονται από τους ευφυείς, εκπληρώνονται από τους γενναίους και ωφελούν τους δειλούς.
• Τίποτα δεν διαφθείρει το μυαλό όσο η πολιτική
• Όποιος παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, είτε στον τόπο του είτε στην άκρη του κόσμου, έχει παραβιάσει τα δικαιώματα ολόκληρης της ανθρωπότητας
  

5η ενότητα: Αλήθεια, τέχνη και επιστήμες

• Μελέτησε αστρονομία, φυσική ή άλλα επιστημονικά συγγράμματα, ανακάλεσε στη μνήμη σου όσα θεατρικά έργα και ποιήματα επιθυμείς και πρόσεξε την ντροπή που σε κατακλύζει
• Ένα έργο τέχνης πρέπει να αξιολογείται μόνο σύμφωνα με τα καλλιτεχνικά κριτήρια και όχι σύμφωνα με την ηθική ή τις κοινωνικές αρχές
• Το παράλογο υπάρχει ανάμεσα μας σε αφθονία, πολύ προτού γίνει τέχνη
• Η επιστήμη χαρίζει στην ανθρωπότητα τη μαγεία, το φως, την καθοδήγηση και τα θαύματα της. Είναι η θρησκεία του μέλλοντος

6η ενότητα: Θάνατος και μεταθανάτια ζωή

• Σκεφτόμαστε το θάνατο ως την απόλυτη τραγωδία... Κι όμως ο θάνατος των ζωντανών είναι άπειρες φορές χειρότερος από εκείνο των νεκρών
• Ο φόβος δεν απομακρύνει από εμάς τον θάνατο, απομακρύνει τη ζωή!
• "Πεθαίνουμε" γιατί σπαταλάμε τις ζωές μας και ασχολούμαστε με ανούσια και ανόητα πράγματα.

7η ενότητα: Πίστη, ηθική και πνευματικότητα

• Καμία ευδαιμονία δεν είναι τόσο ακραιφνής όπως εκείνη της λατρείας
• Ο πνευματικός κόσμος είναι ακόμα πιο θαυμαστός από τον υλικό κόσμο. Είναι η μοναδική ελπίδα του ανθρώπου για πραγματική λύτρωση.
• Ένας κόσμος χωρίς ηθική είναι ένα σύμπαν χωρίς βαρύτητα
  

8η ενότητα: Η σοφία μιας ζωής

• Συχνά είναι πιο εύκολο να συμβιώνεις με τα φίδια παρά με τους ανθρώπους
• Όποιος ξεχνά το παρελθόν του, χάνει το μέλλον του.
• Αυτό που μετρά είναι οι πράξεις και όχι οι σκέψεις σου,επομένως δεν είμαι τίποτα περισσότερο από μια ιδέα.