Η ΑΝΘΡΩΠΙΚΗ ΑΡΧΗ Η΄ ΑΛΛΙΩΣ Η ΑΡΧΗ ΠΟΥ ΕΠΙΝΟΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΕΙ ΤΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ

«Είμαστε εδώ για να μελετήσουμε το σύμπαν, επομένως οι νόμοι του σύμπαντος πρέπει να είναι συμβατοί με την ύπαρξη μας»

Το σύμπαν εκτός από απέραντο είναι και ιδιαίτερα πολύπλοκο. Διέπεται από άπειρες σταθερές , άλλες γνωστές ( όπως η διαστολή του) και άλλες όχι (όπως η σκοτεινή ύλη) , οι οποίες το χαρακτηρίζουν και του δίνουν αυτήν την μαγευτική και παράξενη εικόνα. Μέρος της εικόνας αυτής μπορούμε να διακρίνουμε σήμερα με τα σύγχρονα τηλεσκόπια που έχουν κατασκευαστεί όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Το σύμπαν λοιπόν είναι αυτό που είναι. Εμείς , ως παρατηρητές , πως βρεθήκαμε εδώ που είμαστε ώστε να μπορούμε σήμερα να παρατηρούμε τον μαγευτικό και αχανή αυτό κόσμο; Πως φτάσαμε σε αυτήν την εξέλιξη , ώστε νοήμονα όντα όπως οι άνθρωποι , να κατοικούν σε έναν από τους δισεκατομμύρια πλανήτες που υπάρχουν , να στοχάζονται και να προσπαθούν να ερμηνεύσουν την αρχή και την πορεία του κόσμου;
Οι πιθανότητες υπέρ της μη δημιουργίας ζωής (πόσο μάλλον νοήμονος) είναι συντριπτικά περισσότερες από τις πιθανότητες εμφάνισης της. Μπροστά σε αυτό το «θαύμα» , και με δεδομένο ότι ο χειρότερος εχθρός του ανθρώπου είναι η ανασφάλεια και η άγνοια , το «κενό» έπρεπε να καλυφθεί από κάτι. Η ερμηνεία ότι ένας παντοδύναμος θεός δημιούργησε τα πάντα και καθορίζει την πορεία των πραγμάτων , έρχεται και άρει όλες τις αδυναμίες και τα κενά γνώσης που έχουμε , εξηγώντας τον τρόπο δημιουργίας μας αλλά και τον λόγο ύπαρξης μας.

Οι επιστήμονες όμως δεν επαναπαύονται σε θεωρίες ή δόγματα που προκύπτουν μέσω «εξ αποκαλύψεως» αληθειών. Προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον κόσμο και να εξηγήσουν τα ανεξήγητα. Κλάδοι επιστημών όπως η αστρονομία και η κοσμολογία , ερευνούν , ψάχνουν , αναζητούν και παρουσιάζουν τα κατά καιρούς μοντέλα δημιουργίας και εξέλιξης του σύμπαντος. Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης είναι αυτό της μεγάλης έκρηξης. Όλες οι παρατηρήσεις οδηγούν σε αυτήν την εξήγηση η οποία δεν είναι καθολικής αποδοχής καθώς υπάρχουν ακόμα και σήμερα επιστήμονες που την αμφισβητούν.
Το μοντέλο αυτό δίνει μία εξήγηση για την δημιουργία του σύμπαντος αλλά δεν εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο μετά από 14 δισεκατομμύρια χρόνια, αρχικά δημιουργήθηκε η ζωή , και εν συνεχεία αυτή η ζωή εξελίχθηκε τόσο πολύ που απέκτησε την ικανότητα να ερευνά τον τρόπο της ίδιας της δημιουργίας της. Με λίγα λόγια η θεωρία της μεγάλης έκρηξης δεν συμπεριλαμβάνει απαραιτήτως και τον άνθρωπο. Το σύμπαν θα μπορούσε να υπάρχει και θα μπορούσε να εξελιχθεί χωρίς το ανθρώπινο στοιχείο. Όταν όμως εμείς οι άνθρωποι ερχόμαστε ως παρατηρητές να ερευνήσουμε το σύμπαν , διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι η εξέλιξη του ήταν τέτοια που δημιούργησε όλες τις απαραίτητες συνθήκες και προϋποθέσεις για να εμφανιστεί η ζωή. Με λίγα λόγια το σύμπαν είναι έτσι όπως είναι διότι αν δεν ήταν έτσι δεν θα υπήρχαμε εμείς για να το παρατηρήσουμε. Αυτή είναι η λεγόμενη ανθρωπική αρχή.

Η ανθρωπική αρχή αναφέρεται κατ’ αρχήν στις συγκεκριμένες τιμές που έχουν ορισμένες παράμετροι στη Φυσική. Αν, για παράδειγμα, η πιθανότητα εκπομπής ή απορρόφησης φωτονίων από τα ηλεκτρόνια ήταν απειροελάχιστα μεγαλύτερη ή μικρότερη, τα άστρα ή θα είχαν εκραγεί ή δε θα μπορούσαν να μετατρέψουν το υδρογόνο και το ήλιο σε άνθρακα και οξυγόνο.
Και στις δύο περιπτώσεις δε θα είχαμε δημιουργηθεί εμείς οι άνθρωποι. Οι περισσότερες από αυτές τις τιμές θα αντιστοιχούσαν σε κάποιο Σύμπαν που αν και μπορεί να ήταν πολύ όμορφο, δε θα περιείχε κανένα ον ικανό να θαυμάσει αυτή την ομορφιά. Κατά κάποιο τρόπο το Σύμπαν συνωμότησε για να δημιουργήσει τον άνθρωπο.
Η ανθρωπική θεωρία για αυτούς που δεν έχουν συναντήσει τον όρο έρχεται σε δύο "μορφές". Την ισχυρή και την ασθενή. Το βασικό επιχείρημα για την κάθε μια είναι: Το Σύμπαν είναι έτσι όπως είναι γιατί αν ήταν αλλιώς δεν θα υπήρχαμε για να το παρατηρήσουμε [ΑΣΘΕΝΗΣ]. Το σύμπαν είναι έτσι όπως είναι γιατί υπάρχουμε εμείς [ΙΣΧΥΡΗ].
Όπως μπορεί να γίνει κατανοητό από τα παραπάνω, η έννοια της ανθρωπικής αρχής (ειδικά η ασθενής) δεν διαφέρει και πολύ από την έννοια του Θεού-Δημιουργού. Μπροστά στην ανικανότητα του να ερμηνεύσει τον κόσμο , ο άνθρωπος διατυπώνει διάφορες θεωρίες οι οποίες από επιστημονικής και πρακτικής άποψης δεν έχουν μεγάλη αξία. Τι παραπάνω λέει η ανθρωπική αρχή πέραν του ότι υπάρχουμε επειδή υπάρχουμε; Είμαστε λοιπόν ακόμα στο σκοτάδι. Δεν γνωρίζουμε ούτε το πώς ακριβώς δημιουργήθηκε το σύμπαν , ούτε τον λόγο για τον οποίο δημιουργήθηκε έτσι όπως δημιουργήθηκε και κυρίως ούτε το πώς και το γιατί εμφανιστήκαμε εμείς. Άραγε θα μάθουμε ποτέ;