ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Το έχω σχεδόν παρατήσει το blog. Για δέκα πέντε μέρες "κόλλησα" με το "Έγκλημα και τιμωρία" του Ντοστογιέφσκι και με το subbuteo (για όλους δεν γνωρίζουν πρόκειται για επιτραπέζιο ποδόσφαιρο). Μόνο με την σκέψη ότι θα γράψω μία ανάρτηση με πιάνουν χασμουρητά. Στις 21 Ιουνίου του τρέχοντος έτους το Παραμεθόριος κλείνει δύο χρόνια, και μάλλον θα ολοκληρώσει την ενεργή (καλά μη γελάτε!) παρουσία του στο διαδίκτυο. Αν όχι για πάντα, σίγουρα για το καλοκαίρι. Πέρασα ήδη δύο καλοκαίρια (καλά, όχι ολόκληρα, Ιούνιο και Ιούλιο μόνο) πάνω από το PC και δεν σκοπεύω να τα ξαναπεράσω. Είτε λοιπόν θα επανέλθω από Σεπτέμβρη (όπως οι μαθητές), είτε θα το διακόψω τελείως το χόμπι. Διότι για εμένα το bloging είναι ένα χόμπι και τίποτα παραπάνω. Όταν πρωτοξεκίνησα , δεν το κρύβω ότι έγραφα σε αρκετές περιπτώσεις ψυχαναγκαστικά. Τώρα, μετά από τόσο καιρό γράφω πλέον όποτε γουστάρω. Είναι αν μη τι άλλο μία πρόοδος... Τους "φίλους" τους παρακολουθώ (και την gatti, και την librarian, και τον Stepas, και την Κατερίνα, και τον side21, και την Madam de la luna, και την Σοφία, και τον Νίκο με την Βένη και όλους τους υπόλοιπους) αλλά δεν σχολιάζω συχνά.
Καλά όλα τα παραπάνω, αλλά δεν έχουν καμία σχέση με την αφορμή αυτής της ανάρτησης. Η αφορμή ήταν ένα βιβλίο που διάβασα στις διακοπές του Πάσχα. Όπως έχω αναφέρει στο παρελθόν, μου αρέσουν πολύ τα βιβλία που πραγματεύονται την ιστορία της επιστήμης. Θεωρώ ότι είναι χαρακτηριστικό για τα χάλια της παιδείας μας, ότι εν έτει 2009 δεν διδάσκονται τα παιδιά την ιστορία της επιστήμης αλλά αντιθέτως μαθαίνουν απέξω και ανακατωτά την μυθολογία των Εβραίων (Παλαιά Διαθήκη) ή τη ζωή και το έργο (;) των μεγάλων στρατηλατών (Μέγας Αλέξανδρος, Ναπολέων κ.λ.π.). Για ποιον ακριβώς λόγο είναι πιο σημαντική η ζωή του Ναπολέοντα από αυτήν του Laplace δεν το καταλαβαίνω και μάλλον δεν πρόκειται να το καταλάβω ποτέ...
Εν πάση περιπτώσει, στο βιβλίο "Ανακαλύψεις που άλλαξαν τη ζωή μας" γίνεται μία αναφορά στις σημαντικές ανακαλύψεις των τελευταίων 2.000 χρόνων. Αντίθετα με ότι πιστεύουν οι περισσότεροι, η εξέλιξη της επιστήμης δεν έχει μία γραμμική πορεία στο χρόνο. Υπήρχαν πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα (ακόμα και δύο και τρεις αιώνες) που δεν ανακαλύφθηκε κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Για να γίνουν επιστημονικές ανακαλύψεις χρειάζεται να αναδυθούν κάποιες αξίες μέσω του κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι. Επίσης (δεν είναι πάντα απαραίτητο αλλά) πρέπει να υπάρχει ελευθερία της έκφρασης, υψηλή ποιότητα διαβίωσης είτε για τους περισσότερους είτε για κάποιους εκλεκτούς, και το πιο βασικό: ανεπτυγμένη τεχνολογία. Η ανεπτυγμένη και σωστή τεχνολογία είναι κάτι που δεν διέθεταν ούτε οι Αρχαίοι Έλληνες ούτε οι Κινέζοι. Αντιθέτως, το διέθεταν σε σημαντικό βαθμό οι λαοί της Δυτικής Ευρώπης από το 16ο αιώνα και μετά.
Η σχέση τεχνολογίας-επιστήμης είναι αμφίδρομη. Η μία τροφοδοτεί την άλλη και η μία δίνει ώθηση στην άλλη. Χωρίς την επιστήμη δεν μπορεί να υπάρχει ανεπτυγμένη τεχνολογία και χωρίς την τεχνολογία δεν μπορεί να εκτοξευτεί η επιστήμη.
Δίνω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Μέχρι τον 16ο αιώνα οι άνθρωποι φορούσαν φακούς οράσεως κατασκευασμένους από χαλαζία. Η τεχνολογία της υαλουργίας είχε αρχίσει να αναπτύσσεται και η κατεργασία του γυαλιού έδωσε στην ανθρωπότητα τα γυαλιά οράσεως. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην πορεία σε κάτι ακόμα μεγαλύτερο και πιο σημαντικό. Στην κατασκευή του τηλεσκόπιου και του μικροσκόπιου! Δεν νομίζω να χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση το πόσο σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις έγιναν με την χρήση των δύο προαναφερθέντων οργάνων.

Στο βιβλίο η αναφορά ξεκινά με τον πρώτο επιστήμονα για του οποίου την ζωή γνωρίζουμε ορισμένα πράγματα, τον Θαλή τον Μιλήσιο. Γεννήθηκε το 624 π.χ. και πέθανε το 546 π.χ. Ταξίδεψε στην Αίγυπτο και την Μεσοποταμία και οι γνώσεις που απέκτησε τον βοήθησαν να γίνει ένας από τους πρώτους επιστήμονες που χρησιμοποίησε μαθηματικές μεθόδους απόδειξης. Στην πορεία μαθαίνουμε (οι αναφορές είναι περιορισμένης έκτασης) για τον Πυθαγόρα, τον Αριστοτέλη, τον Αρχιμήδη, τον Ερατοσθένη, τον Πτολεμαίο, τον Ίππαρχο και άλλους Έλληνες επιστήμονες της αρχαίοτητας. Γίνεται μία αναφορά στην εξέλιξη της επιστήμης σε άλλους πολιτισμούς , όπως της αρχαίας Κίνας και της Μεσοποταμίας. Μετά από μία μακρά περίοδο σκοταδισμού (Μεσαίωνας) , η γνώση των αρχαίων ήρθε ξανά στην επιφάνεια. Τότε ανέλαβαν τα ιερά τέρατα της επιστήμης του Δυτικού πολιτισμού. Ο Κοπέρνικος, ο Γαλιλαίος, ο Κέπλερ, ο Τίχο Μπράχε, ο Νεύτωνας (ίσως, μαζί με τον Αρχιμήδη, ο μεγαλύτερος επιστήμονας στην ανθρώπινη ιστορία), ο Λαπλάς, ο Λαβουαζιέ, ο Δαρβίνος, ο Μέντελ, ο Μάξουελ, ο Φαραντέι, ο Ράδερφορτ, ο Πλάνκ, ο Αινστάιν, ο Μπορ, ο Φέρμι, ο Χάιζενμπεργκ, ο Κρίκ, ο Ντίκε και τόσοι άλλοι....
Η ανθρωπότητα χρωστάει την ευημερία της σε αυτούς. Αυτοί είναι οι αφανείς ήρωες των οποίων τις ζωές κανείς δεν μπήκε στον κόπο να διδάξει στα νέα παιδιά, να τα εμπνεύσει, να τους μεταδώσει την χαρά της γνώσης, της δημιουργίας και της ανακάλυψης. Πολλοί από αυτούς ήταν καθάρματα, άλλοι ήταν καλοσυνάτοι και μεγαλόψυχοι άνθρωποι, άλλων η ζωή ήταν συνηθισμένη, άλλων γεμάτη περιπέτειες και δράματα. Όλοι τους όμως είχαν ένα κοινό: Αγαπούσαν την γνώση και την επιστήμη και αφιέρωσαν σε αυτές όλη τους τη ζωή.