Τίτλος: ΕξιλέωσηΣυγγραφέας: Μακ Γιούαν Ίαν
Εκδότης: Νεφέλη
Ημερομηνία Έκδοσης: 05/07/2002
Σελίδες: 393
Υπόθεση: " Την πιο ζεστή μέρα του καλοκαιριού του 1935, η δεκατριάχρονη Βριώνη Τάλλις βλέπει την αδερφή της Σεσίλια να πετάει τα ρούχα της και να βουτάει στη στέρνα του κήπου, κάτω από το βλέμμα του παιδικού της φίλου Ρόμπι Τέρνερ, ο οποίος, όπως και η Σεσίλια, έχει πρόσφατα επιστρέψει από το Καίμπριτζ. Το περιστατικό θα αλλάξει για πάντα τη ζωή και των τριών. Ο Ρόμπι και η Σεσίλια θα έχουν υπερβεί ένα όριο με τρόπο που δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν και θα έχουν γίνει θύματα της παιδικής φαντασίας τηςΒριώνη. Κι εκείνη θα γίνει μάρτυρας ανομολόγητων μυστηρίων και θα διαπράξει ένα έγκλημα από το οποίο δεν θα πάψει να προσπαθεί να εξιλεωθεί όλη την υπόλοιπη ζωή της."
Στις διακοπές του Πάσχα πρόλαβα να διαβάσω τρία βιβλία. Ένα από αυτά ήταν και το βιβλίο του βραβευμένου συγγραφέα Ίαν ΜακΓιούαν "Η εξιλέωση". Το βιβλίο έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο με ομώνυμο τίτλο, σκηνοθεσία του Τζον Ραϊτ και πρωταγωνιστές τους Τζέιμς Μακαβοϊ και Κίρα Ναϊτλι. Δεν το έχω δει ακόμα αλλά αν κρίνω από την υπόθεση, το βιβλίο αυτό δεν είναι και πολύ εύκολο να μεταφερθεί με επιτυχία στον κινηματογράφο. Πάντως στο www.imdb.com παίρνει υψηλή βαθμολογία (7,9) κάτι που δείχνει αν μη τι άλλο ότι πρόκειται για ποιοτική ταινία.
Επιστρέφοντας στα του βιβλίου, δυσκολεύομαι να συμμεριστώ τις απόψεις αυτών που υποστηρίζουν ότι πρόκειται για κάτι εξαιρετικό. Θα χαρακτήριζα το βιβλίο καλογραμμένο. Μέχρι εκεί. Διάβασα κάποιες κριτικές που επισημαίνουν τα υπέροχα λογοτεχνικά τεχνάσματα του συγγραφέα, αλλά εγώ, λόγω άγνοιας προφανώς, έχω μάθει να κρίνω ένα βιβλίο από την πλευρά του αναγνώστη και όχι του κριτή.
Από την πλευρά του αναγνώστη λοιπόν, θεωρώ ότι ο Μακ Γιούαν πραγματεύεται ένα πολύ συνηθισμένο θέμα χωρίς να προσδίδει ιδιαίτερη πλοκή στην εξέλιξη της ιστορίας και χωρίς να παρουσιάζει κάποιους εξεζητημένους χαρακτήρες. Τα πάντα σε αυτό το βιβλίο κινούνται στα όρια του απολύτως φυσιολογικού. Ίσως η συνήθεια που έχουμε να αναζητούμε στην τέχνη το διαφορετικό, το εξεζητημένο και-ορισμένες φορές-το ακραίο, να βοηθάει στο να μας δημιουργείται αρνητική εντύπωση όταν η ιστορία που διαβάζουμε είναι απολύτως φυσιολογική και ρεαλιστική. Μπορεί πάλι αυτό το στοιχείο να είναι που άρεσε σε κάποιους και έκριναν διθυραμβικά το βιβλίο.
Η Βριώνη είναι ένα τυπικό 13χρονο κοριτσάκι που, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα, αισθάνεται ερωτικά σκιρτήματα για τον αρκετά μεγαλύτερο της γείτονα, ο οποίος τυχαίνει να είναι ο έρωτας της μεγαλύτερης αδελφής της. Αυτό το συναίσθημα, καλά κρυμμένο στο υποσυνείδητο της, σε συνδυασμό με την καλπάζουσα φαντασία της (στα όρια της φαντασιοπληξίας) οδηγούν στο "έγκλημα". Η μικρή Βριώνη καταγγέλλει τον Ρόμπι (ο γείτονας που λέγαμε) ως βιαστή της εξαδέλφης της και τον στέλνει στη φυλακή. Η ευκολία με την οποία ο υποτιθέμενος βιαστής καταλήγει στη φυλακή είναι μία έμμεση νύξη για τις ταξικές ανισότητες της προπολεμικής Αγγλίας καθώς ο Ρόμπι είναι γιος της υπηρέτριας ενώ η Βρυώνη είναι κόρη του Τζακ Τάλλις, πλούσιου και καταξιωμένου επιχειρηματία. Η φυλάκιση του Ρόμπι δίνει άδοξο τέλος στον έρωτα του με την μεγαλύτερη αδελφή της Βριώνης την Σεσίλια.
Με αυτόν τον τρόπο και κινούμενο με πολύ αργούς ρυθμούς ολοκληρώνεται το πρώτο μέρος του βιβλίου. Και εκεί που περιμένεις ότι η εξέλιξη θα αποκτήσει μία ταχύτητα, ότι οι χαρακτήρες θα σκιαγραφηθούν περισσότερο και θα αποκτήσουμε για αυτούς μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα (ουσιαστικά ταυτιζόμαστε μόνο με την Βριώνη), ο συγγραφέας αλλάζει τελείως περιβάλλον και μας μεταφέρει στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Ομολογώ ότι αυτή η εναλλαγή με ξένισε. Το μισό σχεδόν βιβλίο αναλώνεται (δεν μπορώ να βρω άλλη λέξη για να το περιγράψω) σε δύο θέματα: α) περιγραφή της υποχώρησης του Ρόμπι και των υπόλοιπων Βρετανικών στρατευμάτων από την Γαλλία λόγω της προέλασης των Γερμανών και β) στην νέα ζωή της Βριώνης Τάλλις η οποία έφυγε από το σπίτι της στην εξοχή και έγινε νοσοκόμα. Διαβάζοντας αυτό το κομμάτι του βιβλίου αισθάνθηκα ότι διαβάζω άλλο βιβλίο. Δεν ξέρω, μπορεί να "στράβωσα" επειδή ήθελα να δω ποια θα ήταν η εξέλιξη της αρχικής ιστορίας και αντί αυτού διάβαζα άλλα αντί άλλων.
Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου η Βριώνη προσπαθεί να εξιλεωθεί για το παιδικό της λάθος. Είναι ένα λάθος που την συνοδεύει για όλη της τη ζωή και αποτέλεσε την αφορμή για να χαλάσει τις σχέσεις της με την αδελφή της. Επιδιώκει την συγχώρεση από τους άλλους, όμως βαθιά μέσα της γνωρίζει ότι μόνο μέσω του ίδιου της του εαυτού μπορεί να πετύχει την εξιλέωση. Το κλείσιμο του βιβλίου, με την μεταφορά μας στο Λονδίνο του 1999 και την αφήγηση της ίδιας της ηρωίδας, έχει αρκετά στοιχεία συναισθηματισμού και συγκίνησης (σε αντίθεση με το υπόλοιπο βιβλίο) και μπορώ να πω ότι είναι το καλύτερο κομμάτι του όλου.
Κλείνω, αναφέροντας ξανά αυτό που αποκόμισα διαβάζοντας την Εξιλέωση. Μία συνηθισμένη και προβλέψιμη ιστορία, με συνηθισμένους και μονότονους χαρακτήρες, χωρίς εξάρσεις και συγκινήσεις που όμως δίνεται με αρκετά καλογραμμένο και λογοτεχνικά άρτιο τρόπο. Δεν είναι του γούστου μου βιβλία με τόσο φτωχή πλοκή. Παρόλα αυτά δεν θα απέτρεπα κάποιον από την ανάγνωση της Εξιλέωσης. Στους περισσότερους άρεσε.
Εκδότης: Νεφέλη
Ημερομηνία Έκδοσης: 05/07/2002
Σελίδες: 393
Υπόθεση: " Την πιο ζεστή μέρα του καλοκαιριού του 1935, η δεκατριάχρονη Βριώνη Τάλλις βλέπει την αδερφή της Σεσίλια να πετάει τα ρούχα της και να βουτάει στη στέρνα του κήπου, κάτω από το βλέμμα του παιδικού της φίλου Ρόμπι Τέρνερ, ο οποίος, όπως και η Σεσίλια, έχει πρόσφατα επιστρέψει από το Καίμπριτζ. Το περιστατικό θα αλλάξει για πάντα τη ζωή και των τριών. Ο Ρόμπι και η Σεσίλια θα έχουν υπερβεί ένα όριο με τρόπο που δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν και θα έχουν γίνει θύματα της παιδικής φαντασίας τηςΒριώνη. Κι εκείνη θα γίνει μάρτυρας ανομολόγητων μυστηρίων και θα διαπράξει ένα έγκλημα από το οποίο δεν θα πάψει να προσπαθεί να εξιλεωθεί όλη την υπόλοιπη ζωή της."
Στις διακοπές του Πάσχα πρόλαβα να διαβάσω τρία βιβλία. Ένα από αυτά ήταν και το βιβλίο του βραβευμένου συγγραφέα Ίαν ΜακΓιούαν "Η εξιλέωση". Το βιβλίο έχει μεταφερθεί και στον κινηματογράφο με ομώνυμο τίτλο, σκηνοθεσία του Τζον Ραϊτ και πρωταγωνιστές τους Τζέιμς Μακαβοϊ και Κίρα Ναϊτλι. Δεν το έχω δει ακόμα αλλά αν κρίνω από την υπόθεση, το βιβλίο αυτό δεν είναι και πολύ εύκολο να μεταφερθεί με επιτυχία στον κινηματογράφο. Πάντως στο www.imdb.com παίρνει υψηλή βαθμολογία (7,9) κάτι που δείχνει αν μη τι άλλο ότι πρόκειται για ποιοτική ταινία.
Επιστρέφοντας στα του βιβλίου, δυσκολεύομαι να συμμεριστώ τις απόψεις αυτών που υποστηρίζουν ότι πρόκειται για κάτι εξαιρετικό. Θα χαρακτήριζα το βιβλίο καλογραμμένο. Μέχρι εκεί. Διάβασα κάποιες κριτικές που επισημαίνουν τα υπέροχα λογοτεχνικά τεχνάσματα του συγγραφέα, αλλά εγώ, λόγω άγνοιας προφανώς, έχω μάθει να κρίνω ένα βιβλίο από την πλευρά του αναγνώστη και όχι του κριτή.
Από την πλευρά του αναγνώστη λοιπόν, θεωρώ ότι ο Μακ Γιούαν πραγματεύεται ένα πολύ συνηθισμένο θέμα χωρίς να προσδίδει ιδιαίτερη πλοκή στην εξέλιξη της ιστορίας και χωρίς να παρουσιάζει κάποιους εξεζητημένους χαρακτήρες. Τα πάντα σε αυτό το βιβλίο κινούνται στα όρια του απολύτως φυσιολογικού. Ίσως η συνήθεια που έχουμε να αναζητούμε στην τέχνη το διαφορετικό, το εξεζητημένο και-ορισμένες φορές-το ακραίο, να βοηθάει στο να μας δημιουργείται αρνητική εντύπωση όταν η ιστορία που διαβάζουμε είναι απολύτως φυσιολογική και ρεαλιστική. Μπορεί πάλι αυτό το στοιχείο να είναι που άρεσε σε κάποιους και έκριναν διθυραμβικά το βιβλίο.
Η Βριώνη είναι ένα τυπικό 13χρονο κοριτσάκι που, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα, αισθάνεται ερωτικά σκιρτήματα για τον αρκετά μεγαλύτερο της γείτονα, ο οποίος τυχαίνει να είναι ο έρωτας της μεγαλύτερης αδελφής της. Αυτό το συναίσθημα, καλά κρυμμένο στο υποσυνείδητο της, σε συνδυασμό με την καλπάζουσα φαντασία της (στα όρια της φαντασιοπληξίας) οδηγούν στο "έγκλημα". Η μικρή Βριώνη καταγγέλλει τον Ρόμπι (ο γείτονας που λέγαμε) ως βιαστή της εξαδέλφης της και τον στέλνει στη φυλακή. Η ευκολία με την οποία ο υποτιθέμενος βιαστής καταλήγει στη φυλακή είναι μία έμμεση νύξη για τις ταξικές ανισότητες της προπολεμικής Αγγλίας καθώς ο Ρόμπι είναι γιος της υπηρέτριας ενώ η Βρυώνη είναι κόρη του Τζακ Τάλλις, πλούσιου και καταξιωμένου επιχειρηματία. Η φυλάκιση του Ρόμπι δίνει άδοξο τέλος στον έρωτα του με την μεγαλύτερη αδελφή της Βριώνης την Σεσίλια.
Με αυτόν τον τρόπο και κινούμενο με πολύ αργούς ρυθμούς ολοκληρώνεται το πρώτο μέρος του βιβλίου. Και εκεί που περιμένεις ότι η εξέλιξη θα αποκτήσει μία ταχύτητα, ότι οι χαρακτήρες θα σκιαγραφηθούν περισσότερο και θα αποκτήσουμε για αυτούς μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα (ουσιαστικά ταυτιζόμαστε μόνο με την Βριώνη), ο συγγραφέας αλλάζει τελείως περιβάλλον και μας μεταφέρει στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Ομολογώ ότι αυτή η εναλλαγή με ξένισε. Το μισό σχεδόν βιβλίο αναλώνεται (δεν μπορώ να βρω άλλη λέξη για να το περιγράψω) σε δύο θέματα: α) περιγραφή της υποχώρησης του Ρόμπι και των υπόλοιπων Βρετανικών στρατευμάτων από την Γαλλία λόγω της προέλασης των Γερμανών και β) στην νέα ζωή της Βριώνης Τάλλις η οποία έφυγε από το σπίτι της στην εξοχή και έγινε νοσοκόμα. Διαβάζοντας αυτό το κομμάτι του βιβλίου αισθάνθηκα ότι διαβάζω άλλο βιβλίο. Δεν ξέρω, μπορεί να "στράβωσα" επειδή ήθελα να δω ποια θα ήταν η εξέλιξη της αρχικής ιστορίας και αντί αυτού διάβαζα άλλα αντί άλλων.
Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου η Βριώνη προσπαθεί να εξιλεωθεί για το παιδικό της λάθος. Είναι ένα λάθος που την συνοδεύει για όλη της τη ζωή και αποτέλεσε την αφορμή για να χαλάσει τις σχέσεις της με την αδελφή της. Επιδιώκει την συγχώρεση από τους άλλους, όμως βαθιά μέσα της γνωρίζει ότι μόνο μέσω του ίδιου της του εαυτού μπορεί να πετύχει την εξιλέωση. Το κλείσιμο του βιβλίου, με την μεταφορά μας στο Λονδίνο του 1999 και την αφήγηση της ίδιας της ηρωίδας, έχει αρκετά στοιχεία συναισθηματισμού και συγκίνησης (σε αντίθεση με το υπόλοιπο βιβλίο) και μπορώ να πω ότι είναι το καλύτερο κομμάτι του όλου.
Κλείνω, αναφέροντας ξανά αυτό που αποκόμισα διαβάζοντας την Εξιλέωση. Μία συνηθισμένη και προβλέψιμη ιστορία, με συνηθισμένους και μονότονους χαρακτήρες, χωρίς εξάρσεις και συγκινήσεις που όμως δίνεται με αρκετά καλογραμμένο και λογοτεχνικά άρτιο τρόπο. Δεν είναι του γούστου μου βιβλία με τόσο φτωχή πλοκή. Παρόλα αυτά δεν θα απέτρεπα κάποιον από την ανάγνωση της Εξιλέωσης. Στους περισσότερους άρεσε.
8 σχόλια:
Έχω διαβάσει/ ακούσει τόσα για τον συγγραφέα και δεν έχω διαβάσει ποτε κάποιο του βιβλίο. Περιμένει και αυτός μαζί με άλλους στη λίστα αναμονής!
Εμένα πάλι μου άρεσε πολύ αυτό το βιβλίο. Ουσιαστικά είναι το βιβλίο με το οποίο γνώρισα τον Μακ Γιούαν. Φέτος διάβασα και ένα ακόμα δικό του, το "Στην Ακτή", (με βάση αυτά που παραθέτεις καλύτερα να μη το διαβάσεις...), ενώ έχω ακόμα ένα σε αναμονή το "Σάββατο". Το καλύτερο πάντως βιβλίο του, το "Αμστερνταμ" δυστυχώς δεν το έχω και δεν μπορώ να το βρω γιατί έχει εξαντληθεί.
Δεν είναι ο Μακ Γιούαν ο συγγραφέας που θα σου προσφέρει ιδιαίτερη πλοκή. Τα πράγματα στα έργα του κινούνται αργά, η δράση ελάχιστη. Δίνει έμφαση στις σκέψεις και τα συναισθήματα. Το μεγάλο του ατού του (αλλά είναι πράγματι μεγάλο) είναι η πολύ καλή γραφή.
Εχεις δίκιο για το δεύτερο μέρος του βιβλίου κι εμένα με ξένισε πολύ! Αδημονούσα να μάθω τι έγινε με την Βρυώνη και τους δύο ερωτευμένους και αντ΄ αυτού βρέθηκα να παρακολουθώ τις διαδικασίες οπισθοχώρησης ενός στρατεύματος. Είναι και το μόνο "αδύνατο σημείο" που βρίσκω. Η αιφνιδιαστική αλλαγή εννοώ, γιατί από την στιγμή που θα "μπεις" και σ΄ αυτή την ιστορία, την παρακολουθείς άνετα.
Και βέβαια υπάρχει το εκπληκτικό τρίτο μέρος του βιβλίου (και ειδικά οι τελευταίες σελίδες) που σε απογειώνει πραγματικά.
Εγώ πραγματικά την έζησα την ιστορία. Στο πρώτο μέρος την Βρυώνη ήθελα να την σκοτώσω, στο τελευταίο "χτυπήθηκα" κάτω από την απροσδόκητη εξέλιξη. Και αυτή την "συμμετοχή" μου την θεωρώ επιτυχία του συγγραφέα.
Ωστόσο, χαίρομαι πολύ που ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ βρήκαμε ένα βιβλίο να διαφωνούμε, Αλέξανδρε!
Είναι σημαντικό που διάβασα μια διαφορετική οπτική! Την χάρηκα!
Να περνάς καλά!
@librarian
Έχω μία βάσιμη υποψία ότι θα σου αρέσει ο Μακ Γιούαν. Δεν έχω διαβάσει κάποιο άλλο πέρα από την Εξιλέωση. Σε μία κριτική που διάβασα, δεν θεωρείται το καλύτερο του. Όπως λέει και η gatti, μάλλον από το Αμστερνταμ πρέπει να ξεκινήσεις. Καλό σου βράδυ!
@gatti
Tο είχα υπόψη μου ότι σου άρεσε το βιβλίο. Κάπου είχα διαβάσει να γράφεις σχόλιο σχετικά. Πάντως δεν είναι απαραίτητο για να δώσεις έμφαση στις σκέψεις και τα συναισθήματα να παραμελήσεις την πλοκή. Κατά την γνώμη μου, αυτό κάνει ο Μακ Γιούαν. Θεωρώ ότι αυτά τα δύο μπορούν να συνδυαστούν. Ευτυχώς που υπάρχει και το τρίτο μέρος του βιβλίου και σώζει αρκετά την κατάσταση.
Ναι, βρέθηκε και ένα βιβλίο που διαφωνούμε. Άλλο ένα που δυσκολεύτηκα να διαβάσω, και στα μισά το παράτησα, ήταν και ο "Δρόμος" του ΜακΚάρθυ. Θα το ξαναπιάσω όμως διότι μπορεί να μην ήμουν στην κατάλληλη ψυχική διάθεση όταν το διάβαζα.
Μιας και το αναφέρω αυτό,σκέπτομαι να κάνω μία ανάρτηση με την λίστα των βιβλίων που δεν κατάφερα να ολοκληρώσω.
Χμμμ... εμένα ποτέ δεν μου είχε γεμίσει το μάτι αυτό το βιβλίο και διαβάζοντας την ανάρτησή σου πείστηκα ότι δεν χρειάζεται να βιαστώ να το αγοράσω. Στο απώτερο μέλλον και βλέπουμε.
Πάντως αυτό το Βρυώνη δεν τρώγεται με τίποτα. Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί σακατεύουν τα ξένα ονόματα στις ελληνικές μεταφράσεις!
@Σοφία
Εσύ, που όσο νάναι, γνωρίζεις την κουλτούρα και την ιδιοσυγκρασία των Άγγλων, ίσως βρεις περισσότερα σημεία στο βιβλίο να σου αρέσουν. Τα λέμε!
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι απ' τα καλύτερα που έχω διαβάσει τελευταία. Δεν με κούρασε καθόλου και το ρούφηξα σε δυο μέρες -στο πρωτότυπο. Μπορώ να πω ότι το δεύτερο μέρος δεν με ξένισε καθόλου και δεν το βρήκα καθόλου ξεκάρφωτο. Από την οπτική της πλοκής, ο Ρόμπι πρέπει να πάει στο πόλεμο λόγω του ότι είναι κατάδικος. Σε γενικότερο επίπεδο το ταξίδι 'επιστροφής' είναι στην ουσία η κάθοδος στην κόλαση γι' αυτόν.
Τώρα πιο γενικά, το βιβλίο θίγει κάποια βασικά θέματα γραφής μέσα στο πλαίσιο της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας όπου ο συγγραφέας κάνει αισθητή τη παρουσία του με διάφορους τρόπους. Αν το βιβλίο τελείωνε πρίν τον επίλογο, θα μπορούσε να ήταν ενα μυθιστόρημα ψυχολογικού ρεαλισμού στην παράδοση του Henry James. Ο επίλογος όμως του δίνει μια τελείως διαφορετική οπτική. Μέχρι ποιού σημείου ο συγγραφέας μπορεί να επιφέρει εξιλέωση σαν δημιουργός κόσμων; Ποιός είναι ο 'πραγματικός' συγγραφέας του βιβλίου; Ο McEwan ή η Briony;
Γεια σου Πάνο
Το βιβλίο είναι ποιοτικό. Σε αυτό συμφωνούμε. Πάντως εγώ επιμένω ότι το δεύτερο μέρος ήταν λίγο εκτός κλίματος του βιβλίου. Ας δεχτώ την ωραία οπτική σου, σχετικά με το τι αντιπροσωπέυει η περιπέτεια του Ρόμπι στον πόλεμο. Η ζωή της Βριώνης ως νοσοκόμα, τι αντιπροσωπεύει;
Δημοσίευση σχολίου