Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2008

ΑΓΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ (ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ) ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Στις 22 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους πήγα για Xριστουγεννιάτικες διακοπές στην Θεσσαλονίκη. Έμεινα εκεί 16 μέρες. Κατά το διάστημα αυτό , χωρίς να δίνω ιδιαίτερη προσοχή, άκουγα δεξιά-αριστερά για κάποιον που φούνταρε στο κενό με σκοπό να δώσει τέλος στην ζωή του. Έμαθα ορισμένα στοιχεία παραπάνω , ότι δηλαδή ήταν γενικός γραμματέας στο Υπουργείο Πολιτισμού , ότι σχετιζόταν με μία γυναίκα , ότι λέγεται Ζαχόπουλος κ.λ.π. Ήμουν σε διακοπές και δεν έδωσα μεγάλη σημασία. Επέστρεψα στην Σάμο και παρότι είχαν περάσει αρκετές μέρες , συνέχισε να "παίζει" το θέμα Ζαχόπουλου. Στα κανάλια , στα ραδιόφωνα , στις εφημερίδες ακόμα και στα Μπλογκς. Από τα τελευταία κάτι διάβασα , αλλά δεδομένου ότι αρνούμαι πεισματικά εδώ και καιρό να ανοίξω την τηλεόραση όταν δεν έχει αθλητικά , ομολογώ ότι έχω χάσει το όλο θέμα. Το έχω πολύ θολό μέσα στο μυαλό μου. Ξαφνικά εμφανίστηκε ένα DVD , μία "τριανταπεντάχρονη", η ΕΥΠ , ο Μάκης , ο Θέμος , 5 εκατομμύρια , η Τρέμη , ο Καμπουράκης , ο Κουκοδήμος , ο Κλαδάς , ο Χίος.
Πάλι καλά που συγκατοικώ στο γραφείο με τον Νίκο και μου δίνει που και που καμία πληροφορία. Στην δική μου πραγματικότητα πρωταγωνιστούν η Βίκυ, o Nίκος , ο Γιάννης , η Γιώτα , ο Βασίλης , η Ικαρία , οι Φούρνοι , το Vertigo , το Golden Samaina , το καφέ Ηραίον , ο Sport-fm , η Sporday , η Goalday , o Μπελούτσι , ο Καλόν , ο Ποστίγκα , ο Μαζαράκος , το βιβλίο "Γκλομπάλια" του Ζαν-Κριστόφ Ρουφέν , οι αγαπημένες σειρές "The Sopranos" και "Dexter" , τα μπλογκς που επισκέπτομαι και φυσικά το δικό μου. Αυτή είναι η πραγματικότητα μου αυτό το μήνα. Για τον επόμενο βλέπουμε. Τώρα , αν με ρωτήσετε τι γίνεται στην Ελληνική τηλεοπτική και μη πραγματικότητα θα σας γελάσω. Πως το λένε να δεις: "καλά, στον κόσμο σου ζεις;"

Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008

ΒΙΒΛΙΑ - Η ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΗΘΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

Έχω αλλεργία στα θέματα της επικαιρότητας, και όταν μιλάω για αυτά, νιώθω σαν άλλος ένας "ξερόλας" που δεν χάνει ευκαιρία να μιλήσει για τα πάντα , από τα ομόλογα και το χρηματιστήριο μέχρι την οργάνωση της πυροσβεστικής και την λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Το παρόν ιστολόγιο λοιπόν, όταν στήθηκε είχε σκοπό την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με θέσεις και ιδέες που είτε είναι γραμμένες σε ένα καλό βιβλίο , είτε προκύπτουν από την ανάλυση αυτού. Στην συνέχεια βέβαια παρέκκλινα της αρχικής μου πορείας , αλλά αυτό είναι σύνηθες όταν ασχολείσαι με κάτι τελείως ερασιτεχνικά.
Εκείνη την εποχή που έγραφα το πρώτο ποστ (τον περασμένο Ιούνιο) , δεν γνώριζα τι σημαίνει "μπλογκόσφαιρα". Ήμουν τελείως άσχετος με το θέμα. Δεν γνώριζα την χαοτική μορφή της Μπλογκόσφαιρας και το πόσα (χιλιάδες!) ιστολόγια υπάρχουν με ιδιαίτερα αξιόλογους κατόχους. Νόμιζα ότι στήνοντας ένα ιστολόγιο , ω του θαύματος , θα το ανακάλυπταν πολλοί και διάφοροι , θα γινόταν ένα μικρό chat room , θα υπήρχαν άτομα που θα είχαν διαβάσει κάποιο βιβλίο που είχα διαβάσει και εγώ , θα το συζητούσαμε, θα το αναλύαμε , θα προσπαθούσαμε να καταλήξουμε στο ποιο ήταν το βασικό νόημα του βιβλίου , θα , θα , θα... Που να ξέρω ο "ούργιος" (που λέμε εμείς οι Χιώτες), ότι εδώ είναι μία πολιτεία ολόκληρη , με χιλιάδες πολίτες-μπλόγκερς και ότι εγώ δεν είμαι τίποτα άλλο παρά μία μικρή γωνιά σε ένα απομακρυσμένο προάστιο αυτής της μπλογκοπολιτείας.
Εν ολίγοις , και άσχετα με την εξέλιξη που είχε, η αφορμή για να στηθεί και να πορευτεί το παρόν μπλογκ ήταν τα βιβλία και ειδικότερα οι σκέψεις και οι προβληματισμοί που απορρέουν από αυτά.
Προχθές επισκέφτηκα το μπλογκ της
gatti και διάβασα με μεγάλη χαρά το ποστ που έγραψε σχετικά με τα βιβλία που διάβασε πέρυσι. Ομολογώ ότι μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι διάβασε 38 βιβλία σε ένα χρόνο (περίπου ένα βιβλίο κάθε 9 μέρες!) όταν εγώ μετά βίας φτάνω τα 10-15 βιβλία (κατά τα άλλα ήθελα και μπλογκ για το βιβλίο, μάλλον πρέπει να περιοριστώ στα των αθλητικών...).
Το έχω ξαναγράψει , το σερφάρισμα στο internet είναι εξαιρετική ασχολία από κάθε άποψη , αλλά μου περιορίζει τον ελεύθερο χρόνο που θα μπορούσα να αφιερώσω διαβάζοντας. Θα μου πει τώρα κάποιος , αν σε ευχαριστούσε το διάβασμα περισσότερο από το σερφάρισμα θα αξιοποιούσες τον χρόνο σου ανάλογα , και δεν θα είχε άδικο. Όπως και να το κάνουμε πάντως , όταν έχεις πολλές επιλογές ψυχαγωγίας προσπαθείς να τις "χωρέσεις" όλες.
Η χρονιά που πέρασε , με βρήκε να έχω διαβάσει περισσότερα βιβλία σε σχέση με την προηγούμενη , όχι όμως τόσα όσο θα ήθελα. Έφτιαξα και εγώ την λίστα μου και την καταγράφω. Με "κλικ" πάνω στον τίτλο , μεταφερόμαστε στο site της Πρωτοπορίας , όπου μπορεί κάποιος να ενημερωθεί περαιτέρω. Περιμένω προτάσεις για καλά βιβλία, φέτος έχω διάθεση για ακόμα περισσότερο διάβασμα!
4. ΓΟΥΟΡΝΤ ΑΝΤΡΙΟΥ - FOOTBALL'S STRANGEST MATCHES

Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2008

ΕΥΔΗΛΟΣ ΙΚΑΡΙΑΣ

Τα τελευταία 2 χρόνια, οι Φούρνοι ήταν ο συνήθης προορισμός μου όταν πήγαινα εκτός έδρας. Καιρός ήταν να αλλάξουμε παραστάσεις. Σήμερα πάμε Εύδηλο Ικαρίας. Για τα επόμενα 2 χρόνια , αν όλα πάνε καλά , θα βαρεθούμε να πηγαίνουμε... Τα λέμε σε 2-3 μέρες!

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

ΕΛΛΑΔΑ: Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ

Η γνωστή αμερικάνικη εφημερίδα "Wall Street Journal" έκανε μία παγκόσμια έρευνα στα πλαίσια ενός γενικότερου ρεπορτάζ με τίτλο "Η εποχή του φόβου" και τα αποτελέσματα αυτής, δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες. Εγώ τα διάβασα στην "Ελευθεροτυπία" στις 5 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους.
Έχουμε και λέμε λοιπόν:
α) Η Ελλάδα είναι η χώρα όπου το 24% των ανθρώπων θεωρούν την απώλεια της εργασίας τους , ως τον δεύτερο μεγαλύτερο φόβο τους. Παγκόσμια πρωτιά, όταν ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 10%.
β) Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση παγκοσμίως σε ποσοστό ανθρώπων (34%) που φοβούνται τις επιπτώσεις από την υπερθέρμανση του πλανήτη και την καταστροφή του περιβάλλοντος.
γ) Η Ελλάδα είναι η χώρα με το μικρότερο ποσοστό ανθρώπων (4%) που θεωρούν την τρομοκρατία πραγματική απειλή. Το υψηλότερο ποσοστό έχει η Ινδία (32%) ενώ ΠΑΡΑΔΟΞΩΣ η Αμερική η οποία ηγείται του "πολέμου κατά της τρομοκρατίας" έχει ποσοστό μόνο 14%.
δ) Η Ελλάδα είναι η χώρα που εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων που θεωρούν ότι τα πράγματα στην παγκόσμια κοινότητα πάνε από το κακό στο χειρότερο! Το ποσοστό μας είναι 74% (!!!). Απίστευτο! Η πιο αισιόδοξη χώρα είναι η Ινδία με το ποσοστό αισιόδοξων ανθρώπων στο 52%
ε) Η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία υπάρχει διαδεδομένη η αντίληψη της "βαθιάς θρησκευτικότητας". Η έρευνα όμως δείχνει ότι το 23% των Ελλήνων εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην επιστήμη και μόνο το 15% στην θρησκεία. Τα ποσοστά είναι ανάποδα σε ΗΠΑ και Ρωσία! Εκεί θεωρούν ότι θα τους σώσει η εκκλησία!
στ) Στο ερώτημα με ποιον τρόπο μπορεί κάποιος να συνεισφέρει στην βελτίωση του κόσμου , οι Έλληνες σε ποσοστό 39% δηλώνουν "προστατεύοντας το περιβάλλον" και σε ποσοστό μόνο 4% "συμμετέχοντας στην εκκλησία" 'η "ασπαζόμενος μία θρησκεία".
Το ήξερα ότι χαρακτηριζόμαστε ως Χώρα των άκρων, οπότε δεν περίμενα η έρευνα να δείξει κάτι διαφορετικό. Αυτό που διαπίστωσα όμως και είναι ολοφάνερο αν προσέξει κάποιος πολύ αναλυτικά την έρευνα , είναι ότι είμαστε μία χώρα με πολίτες , το μεγαλύτερο χόμπι των οποίων είναι η υποκρισία και η ψευτιά.

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2008

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΣΕΜΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ

Το ποδόσφαιρο είναι ομαδικό άθλημα. Σε όλα τα ομαδικά αθλήματα η ψυχολογία, η νοοτροπία και η ιστορία μίας ομάδας, παίζουν έναν άλφα ρόλο. Άλλες φορές σημαντικό άλλες όχι. Άλλες φορές καθοριστικό άλλες όχι. Είναι όμως φανερό, ότι το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο που κάνει μία ομάδα να ξεχωρίζει από μία άλλη, λέγεται ποιότητα. Ποιότητα του ρόστερ.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η ΑΕΚ είναι μίζερη ομάδα , που συνήθως έχει παίκτες λούζερς , που όταν χάνουν ψάχνουν για δικαιολογίες , που είναι ...ΑΕΚάκι , που , που , που...
Όλα αυτά μπορεί να ισχύουν ως ένα σημείο (εμένα δεν με εκφράζουν πάντως) , αλλά η διαφορά έγκειται συνήθως αλλού. Έγκειται στην ποιότητα των παικτών. Όταν η ΑΕΚ είχε Κετσπάγια , Κωστή , Σαβέφσκι , Μανωλά , Σαμπανάντζοβιτς , Μπατίστα και όλη την υπόλοιπη παλιοπαρέα που έσπερνε τον πανικό στο διάβα της , η ΑΕΚ δεν ήταν ΑΕΚάκι;;; Δεν ήταν λούζερ; Δεν φορούσαν και αυτοί την φανέλα με τον δικέφαλο αετό; Οι ΟΣΦΠ και ΠΑΟ είναι παραδοσιακοί αντίπαλοι στο Ελληνικό ποδόσφαιρο και συνήθως μονοπολούν τους τίτλους, αλλά ενθυμούμενος τα τελευταία 20 χρόνια , δεν παρακολούθησα ομάδα πιο αχτύπητη , πιο ισχυρή και κυρίως πιο θεαματική από την ΑΕΚ του Μπάγεβιτς. Τι θέλω να πω με αυτό; Ότι η Ένωση , αποτελούμενη εκείνη την εποχή από παικταράδες , αποτίναξε τον τίτλο "ΑΕΚάκι" και απολάμβανε τον απόλυτο σεβασμό. Μερικές φορές προκαλούσε και τον τρόμο θα έλεγα. Θυμάμαι ένα παιχνίδι με τον ΟΣΦΠ για το κύπελλο την δεκαετία του '90, στο οποίο η ΑΕΚ έπαιζε για 30 περίπου λεπτά με 9 παίκτες. Ο ΟΣΦΠ δεν μπορούσε να κάνει ούτε ευκαιρία σχεδόν , και η ΑΕΚ σε κάθε κόντρα επίθεση ήταν επικίνδυνη. Εννοείται ότι προκρίθηκε το "ΑΕΚάκι".
Που θέλω να καταλήξω; Στο γεγονός ότι ο ΠΑΟ δεν έχει μεγάλους παίκτες. Και όταν δεν έχεις μεγάλους παίκτες δεν έχεις ειδικό βάρος σαν ομάδα. Και όταν δεν έχεις ειδικό βάρος σαν ομάδα δεν πρέπει να αντιπετωπίζεις τον μεγάλο σου αντίπαλο με έπαρση και άκρατο ενθουσιασμό. Ο ΠΑΟ είναι ένα συμπαγές σύνολο περιορισμένων δυνατοτήτων (ίσως στο ματς της Κυριακής να τις εξάντλησε...)που προσπαθεί απεγνωσμένα να κρύψει τα δεδομένα αγωνιστικά του προβλήματα. Δεν μπορεί να επιβάλει το παιχνίδι του στον αντίπαλο και δεν προκαλεί τον τρόμο και τον πανικό με τον τρόπο που επιτίθεται. Είναι προβλέψιμος αγωνιστικά και κύριο μέλημα του είναι να μην δεχτεί γκολ και όχι να παράξει παιχνίδι.
Με συγχωρείτε, άλλα μία ομάδα με αυτά τα χαρακτηριστικά δεν πρέπει να ξανοίγεται στο "Καραϊσκάκης" ούτε να προκαλεί τον αντίπαλο. Πρέπει να προσεγγίζει ένα ντέρμπι (ιδίως εκτός έδρας) με σεμνότητα και ταπεινότητα. Όχι μόνο στο διάστημα της προετοιμασίας του , αλλά και κατά την διάρκεια αυτού. Η αλαζονεία και η χαλαρότητα δεν δικαιολογούνται και στοιχίζουν τεσσάρες. Στον ΠΑΟ έκαναν πολύ μεγάλο λάθος. Υπερεκτίμησαν τις δυνατότητες τους. Και το χειρότερο είναι ότι τις υπερεκτίμησε πρώτος από όλους ο προπονητής τους.

Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2008

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ - ΜΕΡΟΣ Ι

Ακολουθεί ‘’σεντόνι’’ από τα λίγα. Καλή δύναμη σε όποιον κάνει το λάθος να το διαβάσει όλο…

Όταν βρίσκομαι σε εργασιακή άδεια προσπαθώ να κάνω διάφορα πράγματα που δεν περιλαμβάνονται στην λίστα των καθημερινών συνηθειών μου. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε δεν μένω στην Σάμο ούτε μέρα όταν είμαι αδειούχος. Δεν το πετυχαίνω πάντα (το να κάνω διαφορετικά πράγματα), νοητικά πάντως, προετοιμάζομαι προς αυτήν την κατεύθυνση. Μία συνήθεια από αυτές που εξαιρούνται της βασικής μου επιδίωξης για αλλαγή παραστάσεων, είναι το διάβασμα. Μπορώ να πω πως στην άδεια μου διαβάζω πολύ περισσότερο, και αυτό δεν οφείλεται στον επιπλέον ελεύθερο χρόνο αλλά κυρίως στο ότι δεν ξοδεύω (άσκοπα;) το χρόνο μου σε ίντερνετ , τηλεόραση και ποδόσφαιρο. Τις 16 μέρες που ήμουν Θεσσαλονίκη, διάβασα 3 βιβλία. Τελείωσα το «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» του Μουρσελά , το μυθιστόρημα-παραμύθι «Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον» του Ρίτσαρντ Μπαχ και τελευταίο το «Αναζητώντας την ευτυχία» του Ντάνιελ Γκίλμπερτ.
Το τελευταίο είναι πραγματικά εξαιρετικό βιβλίο και αξίζει ειδικής αναφοράς. Όπως γράφει και ο συγγραφέας , παρά την αναφορά της λέξης «ευτυχία» στον τίτλο , το βιβλίο δεν είναι εγχειρίδιο για το πώς να γίνει κανείς ευτυχισμένος. Τέτοια βιβλία υπάρχουν στο ράφι με τον τίτλο «βιβλία αυτοβοήθειας» σε άλλον διάδρομο του βιβλιοπωλείου και αν όσοι κάνουν αυτό που λένε τα βιβλία αυτά , συνεχίσουν να είναι δυστυχισμένοι , μπορούν να διαβάσουν το «Αναζητώντας την ευτυχία» για να καταλάβουν το γιατί…
Το εν λόγω βιβλίο περιγράφει όσα έχει να πει η επιστήμη για το πώς και πόσο καλά μπορεί ο ανθρώπινος νους να φανταστεί το μέλλον του , και για το πως και πόσο καλά μπορεί να προβλέψει το μέλλον εκείνο που θα τον ικανοποιήσει πιο πολύ. Ό γρίφος αυτός έχει απασχολήσει τους κορυφαίους διανοητές για πάνω από 2 χιλιάδες χρόνια και εντάσσεται σε ένα φιλοσοφικό πλέγμα αναζητήσεων μαζί με ζητήματα όπως το νόημα τη ζωής , ο φόβος του θανάτου, ο σκοπός της ζωής κ.α.

Ακολουθούν διάφορες αναφορές σχετικές με το βιβλίο:

Οι ψυχολόγοι τουλάχιστον μία φορά στην καριέρα τους αναφέρουν ή γράφουν μία χαρακτηριστική φράση η οποία ξεκινάει με το : « Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ζώο που…». Κάποιοι ψυχολόγοι τελείωσαν την φράση με το «χρησιμοποιεί την γλώσσα» , αλλά αρκετά χρόνια αργότερα διαπιστώθηκε ότι κάποιοι χιμπατζήδες έμαθαν να επικοινωνούν με χειρονομίες. Και όταν κάποιοι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι χιμπατζήδες στη φύση χρησιμοποιούν ραβδιά για να ξετρυπώνουν τερμίτες από τις φωλιές τους (και ενίοτε για να δίνουν κατακεφαλιές ο ένας στον άλλο) , τότε όλος ο κόσμος ξαφνικά θυμήθηκε ολόκληρα τα ονόματα και τις διευθύνσεις των ψυχολόγων που είχαν συμπληρώσει ΤΗΝ φράση με το «χρησιμοποιεί τα εργαλεία». Οι ψυχολόγοι λοιπόν καλό θα είναι να είναι επιφυλακτικοί όταν συμπληρώνουν ΤΗΝ φράση διότι η διάψευση από έναν πίθηκο είναι σχεδόν δεδομένη… Ο συγγραφέας του βιβλίου τολμάει να συμπληρώσει ΤΗΝ φράση και αυτός για πρώτη φορά , όπως γράφει , με το εξής: «ο Άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που σκέφτεται το μέλλον»



Οι πρώτοι εγκέφαλοι υπολογίζεται ότι εμφανίστηκαν στην γη πριν από περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια. Μετά από ένα διάστημα 430 εκ. χρόνων εξελίχθηκαν στους εγκεφάλους των πιο πρώιμων πρωτευόντων , και περίπου 70 εκ. χρόνια ακόμα μέχρι να εξελιχθούν σε εγκεφάλους των πρώτων πρωτανθρώπων. Μετά κάτι συνέβη- κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι, αλλά οι εικασίες κυμαίνονται από τη μεταβολή του κλίματος σε ψυχρότερο έως την εφεύρεση του μαγειρέματος- και έτσι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μεγάλωσε με μία άνευ προηγουμένου ταχύτητα: Η μάζα του υπερδιπλασιάστηκε μέσα σε λίγο περισσότερο από 2 εκ χρόνια και μετασχηματίστηκε σε εγκέφαλο του Homo Habilis , που ζύγιζε περίπου μισό κιλό , στον βάρους ενάμισι κιλού εγκέφαλο του Homo sapiens. Η πρωτοφανής αυτή αύξηση δεν προέκυψε ομοιόμορφα σε όλο τον εγκέφαλο αλλά επικεντρώθηκε σε συγκεκριμένο τμήμα του , γνωστό ως μετωπιαίος λοβός , το οποίο βρίσκεται ακριβώς πάνω από τα μάτια. Οι πρόσφατες μελέτες (των τελευταίων 50 χρόνων) έδειξαν ότι το τμήμα αυτό ’’ευθύνεται’’ για την ικανότητα του ανθρώπου να στοχάζεται και να φαντασιώνεται το μέλλον.



Θα ρωτήσει τώρα κάποιος εύλογα: Ποιος ο λόγος που ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει την ικανότητα να στοχάζεται το μέλλον; Έχουμε τόσα και τόσα να σκεφτούμε για το παρόν και την ποιότητα της ζωής μας κι όμως ο εγκέφαλος μας επιμένει πεισματικά να μας «προβάλει» στο μέλλον. Η πιο προφανής απάντηση (εκτός από την αύξηση της ικανότητας επιβίωσης του είδους) είναι ότι η σκέψη του μέλλοντος προκαλεί ευχαρίστηση! Τόσο απλά. Οι περισσότερες σκέψεις μας για το μέλλον είναι θετικές και φανταζόμαστε τον εαυτό μας να κάνει απίθανα πράγματα , την ομάδα μας να σαρώνει τους τίτλους και την κλήρωση του τζόκερ να μετατρέπεται σε προσωπικό μας θρίαμβο. Η τάση αυτή μας οδηγεί όμως αρκετές φορές και σε απογοητεύσεις καθώς δεν είναι δυνατόν να εκπληρωθούν όλες μας οι μελλοντικές επιθυμίες και σκέψεις. Εκτός αυτού, υπάρχει και το ζήτημα της πλάνης των προβλέψεων. Όπως ακριβώς βιώνουμε οπτικές πλάνες αλλά και πλάνες μνήμης (πόσες φορές προσπαθούμε να θυμηθούμε κάτι και δεν μπορούμε με τίποτα;) έτσι πολλές φορές προβλέπουμε το μέλλον και –κυρίως- το πώς θα νιώσουμε όταν θα το βιώσουμε , πέφτοντας όμως τελείως «έξω». Δεν είναι λίγες οι φορές που υπερεκτιμάμε την πιθανή ευχαρίστηση που θα πάρουμε από ένα μελλοντικό ενδεχόμενο (π.χ. να κάνουμε δεσμό με κάποιον ή κάποια που μας αρέσει πάρα πολύ) και όταν αυτό το ενδεχόμενο συμβαίνει, διαπιστώνουμε ότι δεν ήταν τα πράγματα και τόσο τέλεια όπως τα φανταζόμασταν. Ή για παράδειγμα , όταν στοχαζόμαστε τις διακοπές που θα κάνουμε το καλοκαίρι στην Σαντορίνη και όταν αυτές έρχονται δεν περνάμε και τόσο καλά όσο περιμέναμε…



Η σκέψη του μέλλοντος είναι ουσιαστικά η προσπάθεια που κάνουμε ώστε να φανταστούμε τα «σενάρια» εκείνα που θα μας κάνουν όσο το δυνατόν πιο ευτυχισμένους. Εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα. Τι είναι ευτυχία; Πως μπορούμε να βάζουμε στόχους για να πετύχουμε πράγματα που θεωρούμε ότι θα μας κάνουν ευτυχισμένους όταν δεν μπορούμε να ορίσουμε ούτε θεωρητικά άλλα ούτε και επιστημονικά τι σημαίνει ευτυχία; Μπορεί άραγε να οριστεί ένα συναίσθημα; Σε κάθε βιβλιοθήκη υπάρχουν βιβλία που προσπαθούν να ορίσουν τι είναι ευτυχία. Η λέξη αυτή δεν μπορεί να οριστεί διότι έχει κατασκευαστεί για να ορίσει την ευχαρίστηση που νιώθουμε όταν βιώνουμε κάποιες καταστάσεις. Είναι τόσες πολλές όμως οι καταστάσεις αυτές που έχει δημιουργηθεί μία τρομακτική σύγχυση ορολογίας. Αν ρωτήσουμε 1000 άτομα τι σημαίνει για καθένα από αυτά μέγιστη ευτυχία , θα πάρουμε 1000 διαφορετικές απαντήσεις , και αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι κάθε άνθρωπος προσλαμβάνει ευχαρίστηση με διαφορετικούς τρόπους. Ευτυχία είναι το συναίσθημα (η εμπειρία) που νιώθουμε όταν πράττουμε κάτι, και δεν είναι οι πράξεις που οδηγούν σε αυτή. Επειδή όμως η εμπειρία είναι υποκειμενική συναισθηματική διαδικασία , δεν μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε την ευτυχία ανάλογα με τις πράξεις. Π.χ. κάποιος αισθάνεται ευτυχία όταν σκοτώνει , ενώ κάποιος άλλος όταν προσφέρει χρήματα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα. Εκ διαμέτρου αντίθετες ενέργειες , οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν στο ίδιο συναίσθημα χωρίς να γνωρίζουμε ούτε εμείς άλλα ούτε και οι ίδιοι που το ζουν , ποιο προσφέρει μεγαλύτερη ευτυχία. Η λέξη «ευτυχία» χρησιμοποιείται για να ορίσει τρία σχετιζόμενα μεταξύ τους πράγματα , τα οποία πρόχειρα ονομάζουμε συναισθηματική ευτυχία , ηθική ευτυχία και αξιολογική ευτυχία Η συναισθηματική, είναι η βασικότερη της τριάδας και η πλέον δύσκολη να οριστεί. Η ευτυχία είναι λοιπόν τελείως υποκειμενική έννοια , αλλά το μόνο σίγουρο σχετικά με αυτήν , είναι το γεγονός ότι όλοι κάνουμε ότι περνάει από χέρι μας για να την βιώσουμε. Γράφει χαρακτηριστικά ο Φρόιντ: “Το ερώτημα για τον σκοπό της ζωής του ανθρώπου έχει τεθεί αναρίθμητες φορές. Δεν έχει απαντηθεί ικανοποιητικά , και ίσως μάλιστα τέτοια απάντηση δεν υπάρχει. […] Ας στραφούμε λοιπόν σε ένα λιγότερο φιλόδοξο ερώτημα: Ποιος είναι ο σκοπός και η πρόθεση των ανθρώπων στη ζωή όπως συνάγεται από τη συμπεριφορά τους; Τι ζητούν από τη ζωή και τι επιθυμούν να επιτύχουν σε αυτή; Η απάντηση δύσκολα τίθεται υπό αμφισβήτηση: Επιδιώκουν την ευτυχία. Επιθυμούν να γίνουν ευτυχείς και να παραμείνουν ευτυχείς. Αυτή η αναζήτηση έχει δύο όψεις , μία θετική και μία αρνητική. Από τη μία πλευρά στοχεύει στην απουσία του πόνου και της δυσαρέσκειας , και από την άλλη στην βίωση δυνατών συναισθημάτων ευχαρίστησης’’. Στα ίδια φιλοσοφικά συμπεράσματα είχαν καταλήξει ο Πλατών , ο Αριστοτέλης , ο Hobbes , o Mill , o Bentham και άλλοι. Ο φιλόσοφος και μαθηματικός Blaise Pascal ήταν ιδιαίτερα ξεκάθαρος σε αυτό το σημείο: ‘’Όλοι οι άνθρωποι επιδιώκουν την ευτυχία. Επ’ αυτού δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Όσο διαφορετικά και αν είναι τα μέσα που χρησιμοποιούν , όλοι έχουν τούτο στο σκοπό. Η αιτία που κάποιοι πάνε στον πόλεμο και άλλοι τον αποφεύγουν είναι η ίδια επιθυμία και στους δύο , η οποία απλώς υπηρετείται από διαφορετικές σκοπιές. Η βούληση δεν εκκινεί παρά μόνο προς αυτόν το στόχο. Αυτό είναι το κίνητρο κάθε ενέργειας , κάθε ανθρώπου , ακόμα και εκείνων που αυτοκτονούν.’’ Όπως αναφέραμε παραπάνω δεν μπορούμε να συγκρίνουμε εμπειρίες διαφορετικών ανθρώπων και να καταλήξουμε ποιος είναι πιο ευτυχισμένος. Αυτό δεν είναι πρόβλημα. Περί ορέξεως … κολοκυθόπιτα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να συγκρίνουμε ούτε καν 2 εμπειρίες που ζήσαμε εμείς οι ίδιοι. Είτε αυτές οι εμπειρίες συνέβησαν και οι 2 στο παρελθόν είτε την μία την βιώνουμε τώρα ενώ την άλλη την είχαμε βιώσει παλαιότερα. Αυτό συμβαίνει λόγω ατελειών της μνήμης του εγκεφάλου μας. Η μνήμη ‘’συμπιέζει’’ τα δεδομένα που έχουμε ζήσει και κρατάει μία κεντρική ιδέα. Θυμόμαστε στιγμές του ‘’φιλμ’’ της ζωής, και όχι όλη την ταινία. Αυτό δυστυχώς έχει επιπτώσεις στην κρίση μας χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε.



Η υποκειμενική συναισθηματική εμπειρία είναι μία βιωματική κατάσταση που είναι αρκετά δύσκολο να διερευνηθεί επιστημονικά. Ως γνωστών , η επιστήμη στηρίζεται στην επαλήθευση , το πείραμα και την ακρίβεια. Δεν υπάρχει στην επιστήμη ‘’ίσως’’ ή ‘’μπορεί’ ή ‘’ενδεχομένως’’. Στην επιστήμη της ψυχολογίας όμως , προκειμένου να ‘’μετρήσουμε’’ είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε κάποιες παραδοχές: α) Τα ατελή εργαλεία αποτελούν μπελά αλλά σε σχέση με τα μη εργαλεία είναι προτιμότερα. Ούτε τα θερμόμετρα , ούτε τα φασματόμετρα αλλά ούτε και τα βαρόμετρα μετρούν με ακρίβεια. Παρόλα αυτά τα χρησιμοποιούμε. Το ίδιο ισχύει λοιπόν και στην επιστήμη της ψυχολογίας. Αν αποκλείαμε κάθε μέτρηση λόγω μη απόλυτης ακρίβειας ή μόνη επιστήμη που θα μας είχε μείνει θα ήταν τα μαθηματικά. β) Από όλες τις ατελείς μετρήσεις που κάνουμε για να μετρήσουμε μία υποκειμενική εμπειρία (π.χ. ευτυχία) , η ειλικρινής , σε πραγματικό χρόνο αναφορά που δίνει ένα άτομο προσηλωμένο στο ζήτημα , είναι εκείνη που δίνει και το μικρότερο σφάλμα. γ) Η τρίτη παραδοχή είναι ο λεγόμενος νόμος των μεγάλων αριθμών. Αν κάνεις πάρα πολλές πειραματικές μετρήσεις , το εξαγόμενο αποτέλεσμα είναι και το πλέον κοντινό στην πραγματικότητα. Γνωρίζουμε ότι αν ρίξουμε 10 φορές ένα κέρμα , μπορεί να έρθει 7 φορές γράμματα και 3 φορές κορώνα ή το αντίθετο παρόλο που η πιθανότητα είναι 50% και αναμένουμε να έρθει κορώνα 5 φορές και γράμματα άλλες τόσες. Σε πλήθος ενός εκατομμυρίου ρίψεων του κέρματος , το εξαγόμενο αποτέλεσμα θα πλησιάζει πολύ κοντά στον 50%. Η κατάσταση δηλαδή εξομαλύνεται λόγω του πλήθους των ρίψεων.



Ένα από ερωτήματα που τίθενται πολύ συχνά είναι το εξής: Αφού όλοι μας επιδιώκουμε την ευτυχία και στοχαζόμαστε διαρκώς τι θα κάνουμε στο μέλλον προκειμένου να ήμαστε ευτυχισμένοι , για ποιον ακριβώς λόγο πέφτουμε τόσο συχνά ‘’έξω’’ στο τι είναι αυτό που θα μας κάνει πραγματικά ευτυχισμένους; Το να φανταζόμαστε «πως θα αισθανόμασταν αν» είναι μία από τις πιο συνηθισμένες και σημαντικές νοητικές πράξεις που κάνουμε σχεδόν καθημερινά. Το ζήτημα είναι ότι προσπαθώντας να φανταστούμε πως θα αισθανόμαστε στο μέλλον , χρησιμοποιούμε δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στην μνήμη μας. Η μνήμη όμως δεν λειτουργεί σαν αχανής σκληρός δίσκος που περιλαμβάνει όλα τα δεδομένα του παρελθόντος. Προκειμένου να τα χωρέσει όλα , ‘’κλέβει’’. Κρατάει συγκεκριμένα δεδομένα από μία παλαιά εμπειρία τα οποία πολλές φορές δεν είναι καν τα πιο αντιπροσωπευτικά αυτής της εμπειρίας. Για αυτόν τον λόγο όταν ζούμε ένα γεγονός αισθανόμαστε διαφορετικά από ότι όταν το αναπολούμε. Δεν είναι λίγες οι φορές που ζήσαμε κάτι δυσάρεστο , αλλά μετά από καιρό το εξιδανικεύσαμε και το αναπολήσαμε ως ευχάριστη εμπειρία. Αυτό μπορεί να συμβεί και αντίστροφα. Τα πράγματα λοιπόν , δεν είναι όπως τα θυμόμαστε. Και πολλές φορές δεν είναι καν όπως τα βλέπουμε. Σε αντίθεση με τον ρεαλισμό του John Locke , ο Immanuel Kant εισήγαγε την έννοια του ιδεαλισμού , σύμφωνα με την οποία εκτός από την λειτουργία της όρασης προκειμένου να δούμε κάτι και να το αποθηκεύσουμε στην μνήμη μας , λειτουργεί και μία ψυχολογική διεργασία βασισμένη στα προηγούμενα βιώματα μας και στις γνώσεις μας. Ο εγκέφαλος μας δηλαδή, συνδυάζει τις αισθήσεις (π.χ. όραση) με την νόηση (προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες) προκειμένου να καταλήξει σε αυτό που ονομάζουμε αντίληψη της πραγματικότητας. Έγραφε ο Kant : « Η νόηση δεν μπορεί να διαισθανθεί τίποτα, και οι αισθήσεις δεν μπορούν να σκεφτούν τίποτα». Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι ο εγκέφαλος μας δεν είναι απλά ένας καταγραφέας , άλλα ένας εξαιρετικά πολύπλοκος υπολογιστής που συνδυάζει δεδομένα ώστε να καταλήξει σε αυτό που λέμε πραγματικός κόσμος. Το αποτέλεσμα λοιπόν που αντιλαμβανόμαστε είναι μία ‘’ερμηνεία’’ του εγκεφάλου. Αυτό το δεδομένο όμως έχουμε την τάση να το ξεχνάμε , και σε συνδυασμό με τα προβλήματα που παρουσιάζει η μνήμη μας , αγνοούμε πολλές παραμέτρους που θα μας βοηθούσαν να φανταστούμε το μέλλον μας και την προσδοκώμενη ευτυχία μας, πολύ πιο εύστοχα και σωστά. Για αυτόν τον λόγο λοιπόν πέφτουμε σε πολλά λάθη πρόβλεψης…



Δυστυχώς δεν είναι μόνο αυτά τα προβλήματα στην λειτουργία του εγκεφάλου, που περιορίζουν την ικανότητα μας να προβλέψουμε σωστά την μελλοντική μας ευτυχία. Ο εγκέφαλος όταν επεξεργάζεται ερεθίσματα από το περιβάλλον , δίνει μεγάλη βαρύτητα σε αυτά που του έκαναν «εντύπωση». Χρησιμοποιεί αυτά που συμβαίνουν και αγνοεί αυτά που δεν συνέβησαν ή αυτά που θα μπορούσαν να συμβούν. Έχουμε σαν άνθρωποι μία δυσκολία να αντιληφθούμε τις απουσίες. Αν , για παράδειγμα, σκεφτούμε κάτι κακό και αυτό μετά από 2 μέρες συμβεί , λέμε : Είδες; Το είχα προαισθανθεί! Όταν περάσει καιρός , είμαστε πλέον σίγουροι ότι το προαίσθημα μας, είχε βγει αληθινό. Έλα όμως που έχουμε αγνοήσει τις πολύ περισσότερες περιπτώσεις που σκεφτήκαμε κάτι και αυτό δεν έγινε… Αυτές δεν τις θυμόμαστε. Θυμόμαστε μόνο αυτήν που επαληθεύτηκε. Αυτό συμβαίνει σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Ας μην μιλήσουμε για τα μαϊμού θαύματα που λαμβάνουν χώρα κάθε τρεις και λίγο. Η απροσεξία μας αυτή , δυστυχώς επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε το μέλλον.



O William Thomson Kelvin υπήρξε ένας από τους κορυφαίους φυσικούς της εποχής του. Κάποτε ξεστόμισε το εξής: «πτητικές μηχανές βαρύτερες του αέρα είναι αδύνατες». Τον φαντάζεστε τι έκπληξη θα ένιωθε αν έβλεπε ένα αεροπλάνο να πετάει; Δεν είναι όμως μόνο αυτός… Το λάθος που κάνουν όλοι (όσο τρανοί επιστήμονες και αν είναι ) είναι ότι λαμβάνουν σοβαρά υπόψη το παρόν όταν επιχειρούν προβλέψεις για το μέλλον. Δεν γίνεται συνειδητά , αλλά γίνεται κατά κόρον και από όλους. Και δεν γίνεται μόνο για επιστημονικά και τεχνολογικά θέματα. Όταν σκεφτόμαστε πράγματα που έγιναν στο παρελθόν και προσπαθούμε να θυμηθούμε τι αισθανόμασταν τότε , επηρεαζόμαστε πάρα πολύ από το πώς νιώθουμε τώρα. Επίσης όταν προσπαθούμε να σκεφτούμε πως θα αισθανόμαστε στο μέλλον σε περίπτωση που συμβεί κάτι (π.χ. αποκτήσουμε παιδί) χρησιμοποιούμε πάλι τα αισθήματα του παρόντος (πως θα αισθανόμουν τώρα αν είχα παιδί;). Η όλη διαδικασία ονομάζεται «προσυναίσθημα» και είναι ο βασικός τρόπος με τον οποίο λειτουργούμε. Δεν είναι λίγες οι φορές που το «προσυναίσθημα» μας προδίδει. Αυτό οφείλεται στην προτεραιότητα που δίνει ο εγκέφαλος στην πραγματικότητα του παρόντος , επηρεάζοντας τις προβλέψεις και τις μνήμες. Εν ολίγης , συναίσθημα είναι η εμπειρία που προκύπτει από την ροή πληροφορίας που απορρέει από τον κόσμο της πραγματικότητας ενώ προσυναίσθημα είναι η συναισθηματική εμπειρία που προκαλείται όταν θυμόμαστε ή όταν φανταζόμαστε. Η σύγχυση των δύο αυτών εννοιών είναι το δημοφιλέστερο σπορ στον κόσμο. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: Αν σας ρωτήσουν πόσο ευχαριστημένοι είστε από την ζωή σας , πιστεύετε ότι η απάντηση σας θα είναι αμερόληπτη; Αν το πιστεύετε , κάνετε λάθος! Η απάντηση σας , ενδεχομένως να επηρεαστεί από τον καιρό που θα έχει την μέρα που θα σας ρωτήσουν! Αν η μέρα είναι ηλιόλουστη και φωτεινή , έχει αποδειχθεί επιστημονικά , ότι η απάντηση είναι περισσότερο θετική και αισιόδοξη. Αν είναι βροχερή και μουντή , μπορεί να απαντήσετε διαφορετικά. Η ζωή σας όμως είναι αυτή που είναι , και δεν επηρεάζεται από τον καιρό. Η διάθεση σας και ο τρόπος που αισθάνεστε την δεδομένη στιγμή που θα σας ρωτήσουν , επηρεάζει τον τρόπο που βλέπετε την ζωή σας. Η συναισθηματική κατάσταση του παρόντος είναι αμείλικτη. Μπερδεύει την σκέψη μας και μας παραπλανά…



Όταν οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν συλλογισμούς σχετικά με κάτι αφηρημένο , έχουν την τάση να φαντάζονται κάτι συγκεκριμένο που μοιάζει με το αφηρημένο , και κατόπιν κάνουν συλλογισμούς χρησιμοποιώντας αυτό. Όλοι μας γνωρίζουμε , ότι ο χώρος είναι κάτι συγκεκριμένο ενώ ο χρόνος μία έννοια που δεν μπορούμε να συλλάβουμε. Κάθε φορά λοιπόν που κάνουμε χρονικούς συλλογισμούς , σκεφτόμαστε με βάση τον χώρο. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε , φανταζόμαστε τον χρόνο σαν κάτι που όταν περνάει είναι «πίσω» μας ενώ όταν είναι να έρθει βρίσκεται «μπροστά» μας. Απομακρυνόμαστε από το «χθες» και «πλησιάζουμε το «αύριο». Η μέθοδος αυτή του εγκεφάλου να τοποθετεί τα χρονικά γεγονότα σε μία σειρά ξεκινώντας από πίσω προς τα εμπρός είναι καθοριστική προκειμένου να σκεφτόμαστε και να μπορούμε να συνεννοούμαστε, αλλά πολλές φορές μας παραπλανάει.

Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2008

ΖΗΤΩ ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΙΩΝ ΑΠΑΤΕΩΝΩΝ

Πριν 2 ώρες επέστρεψα στην Σάμο. Πρόλαβα να δω το "σπαθάτο" πέναλτι που "κέρδισε" ο Καραγκούνης. Ένας παίκτης που έχει ευαισθησία στις παρατηρήσεις των αντιπάλων προπονητών (βλέπε Φερέρ στο ντέρμπι ΠΑΟ-ΑΕΚ) , αλλά κανένα ενδοιασμό να "κλέψει" από συναδέλφους του το πριμ της ισοπαλίας και ίσως την ίδια την παραμονή στην κατηγορία. Μπράβο σου Καραγκούνη, άξιος! Για τον υιό Γερμανάκο δεν λέω τίποτα διότι έδωσε ένα πέναλτι που θα έδιναν σχεδόν όλοι οι Έλληνες διαιτητές.
Στην Θεσσαλονίκη πάλι, ο επόπτης σήκωσε την σημαία καλού κακού διότι δεν ξέρεις τι γίνεται καμιά φορά. Μπορεί να χάσει κανένα πρωτάθλημα ο ΟΣΦΠ και να τρέχουν όλοι και να μην φτάνουν. Από την ΝΕΤ που έχει μετατραπεί σε παράρτημα του ΟΣΦΠ και του ΠΑΟ , μέχρι την Σούπερ Λίγκα που διοργανώνεται , όχι για να αγωνίζονται 16 ομάδες μεταξύ τους , αλλά για να κερδίζουν οι δύο απατεώνιοι και όλοι οι άλλοι να πάνε να γαμηθούνε...
ΖΗΤΩ ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΙΩΝ ΑΠΑΤΕΩΝΩΝ!!!